Nỗi sợ hãi khi đi thang máy có thể xuất phát từ những trải nghiệm tiêu cực, chứng sợ không gian hẹp hoặc đơn giản chỉ là sự lo lắng do nghe quá nhiều thông tin không tích cực. Vậy vì sao con người lại sợ thang máy và làm thế nào để vượt qua nỗi sợ này? Hãy cùng tìm hiểu qua góc nhìn tâm lý học.

Giải mã sự hình thành nỗi sợ hãi

Stanley Jack Rachman (1934 – 2021) là nhà tâm lý học gốc Nam Phi, có đóng góp quan trọng trong nghiên cứu về nỗi sợ hãi và cách con người vượt qua chúng. Ông đã tiến hành thí nghiệm và chỉ ra rằng, nỗi sợ hãi có thể được hình thành qua ba con đường chính:

Trải nghiệm trực tiếp (Direct Conditioning): Rachman để người tham gia trải qua một tình huống tiêu cực, chẳng hạn như cảm giác bị mắc kẹt khi thực hiện một nhiệm vụ. Kết quả cho thấy những người này nhanh chóng phát triển phản ứng sợ hãi và tránh né tình huống đó trong tương lai. Chẳng hạn một người từng bị kẹt trong thang máy, họ có thể bắt đầu sợ thang máy vì não bộ liên kết trải nghiệm tiêu cực đó với không gian kín.

Stanley Jack Rachman (1934 – 2021)

Học hỏi gián tiếp (Observational Learning): Rachman cho người tham gia quan sát người khác trải qua một tình huống đáng sợ như thấy ai đó hoảng loạn khi bị mắc kẹt. Kết quả là những người chỉ quan sát cũng phát triển nỗi sợ hãi giống như người đang ở trong tình huống đó, dù họ chưa từng trải nghiệm điều đó trực tiếp. Nếu một đứa trẻ thấy cha mẹ hoặc người khác hoảng loạn khi đi thang máy, nó có thể tiếp thu nỗi sợ này mà không cần trải nghiệm trực tiếp.

Thông tin và sự gợi ý (Informational Learning): Khi liên tục tiếp nhận những thông tin tiêu cực, con người có thể tự hình thành nỗi lo lắng, dù chưa từng gặp nguy hiểm thực sự.

Vì sao một số người sợ thang máy?

Ngoài những yếu tố tâm lý từ nghiên cứu của Stanley Jack Rachman, các chuyên gia tâm lý cũng điểm danh một số hội chứng phổ biến khiến con người lo lắng khi sử dụng thang máy:

Hội chứng sợ không gian hẹp (Claustrophobia): Người mắc hội chứng này thường cảm thấy lo lắng, thậm chí hoảng loạn khi ở trong không gian kín như thang máy, tàu điện ngầm hoặc máy bay.

Hội chứng sợ độ cao (Acrophobia): Một số người có cảm giác như bị “rơi tự do” khi thang máy di chuyển, đặc biệt là ở các tòa nhà cao tầng, dẫn đến tâm trạng bất an khi bước vào thang máy.

Giải pháp vượt qua nỗi sợ

Dù nỗi sợ thang máy có nguồn gốc từ đâu, vẫn có nhiều cách giúp bạn lấy lại sự tự tin và cảm giác thoải mái khi sử dụng phương tiện này:

Hiểu rõ về cơ chế an toàn của thang máy: Khi biết rằng thang máy hiện đại có nhiều tính năng bảo vệ như cảm biến chống kẹt, hệ thống phanh khẩn cấp và bộ lưu điện dự phòng, bạn sẽ cảm thấy an tâm hơn.

Tiếp xúc dần với thang máy: Nếu bạn mắc hội chứng claustrophobia hoặc acrophobia, hãy thử đi thang máy với người thân ở các tòa nhà thấp trước, sau đó tăng dần độ cao. Sự đồng hành của người thân sẽ giúp bạn cảm thấy an toàn và bớt căng thẳng.

Áp dụng các kỹ thuật thư giãn: Hít thở sâu, nghe nhạc hoặc trò chuyện với người đi cùng để có những kết nối thú vị trên hành trình của mình.

Lựa chọn thang máy kính: Nếu bạn sợ không gian kín thì thang máy kính là một lựa chọn lý tưởng. Với thiết kế trong suốt của không gian mở, tận dụng tối đa ánh sáng tự nhiên giúp bạn dễ dàng quan sát xung quanh, áp lực từ cảm giác bị “nhốt kín” sẽ giảm đi đáng kể.

Việc sử dụng thang máy kính sẽ giúp những người mắc hội chứng sợ không gian kín trở nên thoải mái hơn. (Ảnh: GamaLift)

Thiết kế thang máy tối ưu hóa trải nghiệm người dùng:

Một cabin thang máy được thiết kế tinh tế, kết hợp hài hòa giữa nghệ thuật hội họa và âm nhạc có thể tạo ra hiệu ứng cảm xúc tích cực, giúp người dùng cảm thấy thư giãn và thoải mái hơn trong quá trình di chuyển. Không chỉ góp phần giảm bớt căng thẳng, yếu tố thẩm mỹ trong thiết kế thang máy còn nâng cao trải nghiệm không gian sống, trở thành điểm nhấn kiến trúc độc đáo và tạo dấu ấn riêng biệt cho mỗi công trình.

Dưới đây là một số hình ảnh thang máy với thiết kế độc đáo, sang trọng, hiện đại hiện nay. (Nguồn ảnh: GamaLift)