TCTM – Thị trường thang máy toàn cầu đang bước vào kỷ nguyên hậu mãi và hoạt động kinh doanh dịch vụ bảo trì đã trở thành nguồn lợi nhuận chính của các đại gia thang máy quốc tế. Hãy cùng tìm hiểu về thị trường đang vận hành gần một nửa số lượng thang máy toàn cầu (11 triệu chiếc) để hiểu hơn về xu thế này.
Trung Quốc không quy định về niên hạn sử dụng thang máy.
Tuổi thọ thang máy được xác định theo tiêu chuẩn quốc gia và quy định của các địa phương và có thể khác nhau ở các khu vực và loại thang máy, thông thường đối với thang máy dân dụng là 15 đến 20 năm và thang máy thương mại là 20 đến 25 năm.
Tuy vậy, trong các khuyến cáo của các thương hiệu quốc gia lớn tại Trung Quốc đều đưa ra con số 15 năm, là “thời gian thang máy có thể hoạt động an toàn trong điều kiện sử dụng bình thường”.
Tiêu chuẩn quốc gia Trung Quốc GB/T 31821-2015. Tiêu chuẩn kỹ thuật tháo dỡ các bộ phận chính của thang máy (Specification for discard of the main parts of lifts), trong đó xác định thiết bị chính thang máy sử dụng hơn 15 năm được coi là cũ.
Một số địa phương cũng có quy định về tuổi thọ sử dụng của thang máy dân dụng: “Nếu tòa nhà được thiết kế chỉ có một thang máy (không có thang dự phòng) thì thời hạn sử dụng là 15 năm; nếu có thang dự phòng thì thời hạn sử dụng là 18 năm.”
Như vậy, có thể hiểu rằng Trung Quốc không sản xuất thang máy để sử dụng lâu dài, họ đã tính toán một sản phẩm tối ưu với thời gian sử dụng khoảng 15 năm. Điều này vừa đảm bảo tính an toàn kỹ thuật, hiệu quả kinh tế, xu hướng thẩm mỹ cũng như cơ hội để ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật (tương lai) vào phát triển ngành.
Nếu nhìn nhận thị trường hậu mãi không chỉ là hoạt động bảo trì (bao gồm sửa chữa, thay thế một số linh kiện hao mòn nhanh) mà còn cả dịch vụ hiện đại hóa và thay thế thang máy lỗi thời (sau mỗi 15 năm) thì đây thực sự là một thị trường tiềm năng với mức tăng trưởng bền vững.
Qua biểu đồ thống kê về xu hướng lão hóa thang máy ở Trung Quốc, có thể nhận thấy trong thập niên 2030-2040 sẽ có khoảng 50% số lượng thang máy hiện có tiệm cận cột mốc 15 năm và đây là con số khổng lồ để thực hiện chương trình hiện đại hóa và thay thế thang máy.
Biểu đồ xu hướng lão hóa thang máy ở Trung Quốc
Trong tương lai gần, ước tính tỷ lệ tăng trưởng hàng năm kép (CAGR) của nhu cầu hiện đại hóa sẽ đạt 25% từ năm 2024 đến năm 2027, và dung lượng thị trường hiện đại hóa thang máy là đáng kể với tốc độ tăng trưởng nhanh. Được thúc đẩy bởi chính sách hiện đại hóa thiết bị quy mô lớn, không chỉ có nhu cầu lắp đặt thêm thang máy ở các chung cư cũ chưa có thang máy mà nhu cầu hiện đại hóa và thay mới thang máy hiện có cũng đang được đẩy nhanh.
Theo Tạp chí Thang máy Trung Quốc (China Elevator), số lượng thang máy hiện tại ở Trung Quốc là gần 11 triệu chiếc, thang máy hiện tại đang ở điểm khởi đầu của sự thay mới quy mô lớn, dung lượng mười năm tới là đáng kể; Chúng tôi đã tính toán rằng dung lượng thị trường bảo trì hiện tại là 50 ~ 60 tỷ nhân dân tệ (RMB), tương đương 7 ~ 8 tỷ USD. CAGR của dung lượng thị trường dự kiến sẽ gần 10% trong vài năm tới.
Nhu cầu thay thế thang máy mới và tỷ lệ trên tổng doanh số lắp đặt thang máy
Thị trường kinh doanh dịch vụ bảo trì thang máy ở Trung Quốc bị phân mảnh hơn so với thị trường bán mới. Trong tương lai, các công ty bảo trì bên thứ ba vừa và nhỏ sẽ dần dần tách ra và mô hình dự kiến sẽ được tối ưu hóa.
Theo Tạp chí Thang máy Trung Quốc, với gần 11 triệu thang máy hiện tại thì các thương hiệu quốc tế chiếm 30% khối lượng bảo trì, các thương hiệu thang máy trong nước chiếm khoảng 10% và gần 15.000 công ty bảo trì thang máy vừa và nhỏ (SME) đang bảo trì gần 7 triệu thang máy.
Thị phần bảo trì thang máy Trung Quốc theo số lượng thang
Nhìn vào biểu đồ có thể thấy, “miếng bánh” lớn nhất đang thuộc về nhóm các nhà sản xuất thang máy tư nhân vừa và nhỏ được đánh giá là “tương đối lạc hậu về quy mô, quy trình kiểm soát chất lượng và dịch vụ”. Tuy nhiên, theo dự báo, với việc thực hiện các chính sách tiêu chuẩn hóa về bảo trì thang máy cùng với sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường, các doanh nghiệp này dần dần sẽ bị loại bỏ hoặc mua lại.
Miếng bánh sẽ được chia lại.
Ngoài các con số khổng lồ về thị trường hậu mãi nêu trên, Trung Quốc bắt đầu áp dụng một chính sách để thúc đẩy mạnh mẽ cải tạo chung cư cũ liên quan trực tiếp đến lắp đặt thêm thang máy.
Theo Tạp chí Thang máy Trung Quốc, ngày 22 tháng 1 năm 2024, Ủy ban Cải cách và Phát triển Quốc gia đề xuất việc lắp đặt thang máy mới cho các chung cư cũ “có khả năng lắp đặt” nhưng chưa có thang máy.
Theo China Daily, dữ liệu do Bộ Nhà ở và Xây dựng Đô thị – Nông thôn Trung Quốc công bố có 170.000 chung cư cũ được xây dựng trước năm 2000 ở quốc gia này, liên quan đến 42 triệu hộ gia đình và diện tích xây dựng là 4 tỷ mét vuông, đòi hỏi phải lắp đặt 2,5 đến 3 triệu thang máy – một con số khổng lồ với ngành thang máy.
Tham khảo các chỉ số chi phí cho các dự án lắp đặt thang máy do Ủy ban Nhà ở và Xây dựng Đô thị – Nông thôn Bắc Kinh công bố gần đây, tổng chi phí lắp đặt mỗi thang máy khoảng 800.000 – 1.000.000 RMB (111.523 – 139.404 USD), trong đó thang máy chiếm khoảng 15%, chi phí lắp đặt chiếm khoảng 15%, phần xây dựng cải tạo chiếm khoảng 70%.
Dựa trên điều này, ước tính rằng tổng dung lượng lắp đặt thang máy trong tương lai sẽ là 375 – 450 tỷ RMB (53,2 – 62,7 tỷ USD) cho riêng lắp đặt thang máy và 750 – 900 tỷ RMB (104,5 – 125,4 tỷ USD) cho tổng toàn bộ chi phí bao gồm cả thiết bị, và cải tạo lắp đặt.
Dự kiến trong năm 2024, 50.000 chung cư cũ sẽ được cải tạo và nhu cầu lắp đặt thang máy sẽ được đẩy nhanh. Theo Tạp chí Thang máy Trung Quốc, từ năm 2019 đến năm 2023, tổng cộng 108.000 thang máy kiểu này đã được lắp đặt trên toàn Trung Quốc, với việc lắp đặt trung bình hằng năm chỉ 21.600 đơn vị, trong đó 36.000 đơn vị được lắp đặt trong năm 2023, tăng 20% so với cùng kỳ năm trước.
Số lượng thang máy đã lặp đặt và dự báo số lượng thang máy lặp đặt cho chung cư cũ
Về trợ cấp tài chính, theo Hiệp hội Công nghiệp Quản lý Bất động sản Bắc Kinh và Tạp chí Thế giới Thang máy (Elevator World), các thành phố lớn hiện tại trợ giá trung bình 100.000 – 200.000 RMB/đơn vị (13.940 – 27.880 USD) cho việc lắp đặt thang máy và một số đô thị trợ giá lên tới 250.000 RMB (34.851 USD).
Trong tương lai, được thúc đẩy bởi các yêu cầu chính sách và trợ cấp, dự kiến sẽ đẩy nhanh việc lắp đặt. Nếu tính toán theo giả định CAGR từ năm 2024-2027 là 20%, dự kiến số lượng thang máy được lắp đặt trong 2024-2027 dự kiến sẽ đạt 232.000 đơn vị.
Chính sách trợ giá lắp đặt thang máy cho chung cư cũ ở một số thành phố tại Trung Quốc:
Lời Ban Biên tập: Nội dung trong chuỗi bài viết “Nhìn ra thế giới” có tham khảo từ tài liệu đào tạo của Trường Đại học Thang máy Hàn Quốc KLC (Korea Lift College) chuyển giao cho Hiệp hội Thang máy Việt Nam thuộc chương trình đào tạo kỹ thuật viên thang máy chứng chỉ quốc tế.
Chi tiết về chương trình đào tạo đọc tại: Chương trình đào tạo nhân viên bảo trì thang máy chứng chỉ quốc tế
Nhìn ra thế giới – Bài 4. “Người khổng lồ” của ngành thang máy toàn cầu
