TCTM – Ngành khoa học quản trị rủi ro đã có lịch sử hơn một trăm năm và đã có những đóng góp quan trọng cho việc đảm bảo an toàn vệ sinh lao động. Qua những sự vụ tai nạn lao động nghiêm trọng thì càng thấy rõ việc đánh giá rủi ro an toàn lao động để có phương án phòng ngừa là không bao giờ thừa.
Tai nạn lao động xảy ra ở nhà máy sản xuất xi măng tại Yên Bái ngày 22/4/2024 khiến 7 người tử vong và 3 người bị thương, nguyên nhân ban đầu được xác định là sự cố động cơ điện của máy nghiền, khi nhóm công nhân chui vào lò quay để sửa chữa thì lò bất ngờ hoạt động khiến 10 người thương vong. Nhiều người đặt ra câu hỏi về vai trò của kỹ sư giám sát, về quy trình làm việc, về quy trình và các biện pháp đảm bảo an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ),… tại đơn vị này.
Vụ sập giàn giáo tại khu công nghiệp Formosa (Khu kinh tế Vũng Áng, thị xã Kỳ Anh, Hà Tĩnh) xảy ra ngày 25/3/2015 khiến 13 người chết, 29 người bị thương. Kết quả cho thấy đơn vị nhà thầu đã không khai báo về quy trình kiểm tra lao động, không xây dựng hệ thống xử lý sự cố khi vận hành giàn giáo.
Và còn nhiều những vụ tai nạn lao động khác có liên quan đến đánh giá rủi ro an toàn lao động, thiếu sót trong quy trình và đào tạo dẫn đến tai nạn.
Việc đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ là bước đầu để đưa ra các giải pháp phòng ngừa, từ đó xây dựng quy trình làm việc đảm bảo ATVSLĐ cho người lao động và máy móc thiết bị.
Một ví dụ minh họa về Mô hình tam giác Heinrich, một lý thuyết quản lý an toàn cho thấy tầm quan trọng của việc quản lý rủi ro từ việc loại bỏ các yếu tố nguy cơ.
Tại Việt Nam, việc đánh giá nguy cơ rủi ro an toàn vệ sinh lao động (ATVSLĐ) được quy định tại Luật An toàn vệ sinh lao động 2015.
Đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ là việc phân tích, nhận diện nguy cơ và tác hại của yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại tại nơi làm việc nhằm chủ động phòng, ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp và cải thiện điều kiện lao động.
Doanh nghiệp hoạt động trong các ngành, nghề có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp buộc phải thực hiện việc đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động theo khoản 3 Điều 77 Luật An toàn, vệ sinh lao động số 84/2015/QH13.
Căn cứ khoản 3 Điều 3 Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH, việc đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động thực hiện vào các thời điểm:
– Khi bắt đầu hoạt động sản xuất, kinh doanh: Doanh nghiệp thực hiện đánh giá lần đầu.
– Trong quá trình hoạt động sản xuất, kinh doanh: Doanh nghiệp thực hiện đánh giá định kỳ ít nhất 01 lần/năm, trừ trường hợp có quy định khác. Thời điểm đánh giá định kỳ do doanh nghiệp tự quyết định.
– Khi thay đổi về nguyên vật liệu, công nghệ, tổ chức sản xuất, khi xảy ra tai nạn lao động, sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động nghiêm trọng: Doanh nghiệp phải thực hiện đánh giá bổ sung.
Ngoài 3 thời điểm trên, doanh nghiệp cũng cần thực hiện khi pháp luật có cập nhật thay đổi quy định và định kỳ đánh giá với tần suất ít nhất 1 lần/năm.
Căn cứ khoản 3 Điều 3 Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH, quy trình đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động gồm 03 bước sau:
Bước 1: Lập kế hoạch đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ
Theo Điều 4 Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH, nội dung của kế hoạch phải bao gồm:
– Xác định Mục đích, đối tượng, phạm vi và thời gian thực hiện cho việc đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động.
– Lựa chọn phương pháp nhận diện, phân tích nguy cơ và tác hại các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại.
– Phân công trách nhiệm cho các phòng, ban, phân xưởng, tổ, đội sản xuất (nếu có) và cá nhân trong cơ sở sản xuất, kinh doanh có liên quan đến việc đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động.
– Dự kiến kinh phí thực hiện.
Bước 2: Triển khai đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ
Căn cứ Điều 5 Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH, ở bước này, doanh nghiệp nhận diện các yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại trên cơ sở tham khảo thông tin từ các hoạt động sau:
– Phân tích đặc điểm điều kiện lao động, quy trình làm việc có liên quan;
– Kiểm tra thực tế nơi làm việc;
– Khảo sát người lao động về những yếu tố có thể gây tổn thương, bệnh tật, làm suy giảm sức khỏe của họ tại nơi làm việc;
Đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ dựa trên các yếu tố thực tế của môi trường làm việc, tính chất công việc và các yếu tố có thể gây tổn thương người lao động
– Xem xét hồ sơ, tài liệu về an toàn, vệ sinh lao động: biên bản Điều tra tai nạn lao động, sự cố kỹ thuật gây mất an toàn, vệ sinh lao động; số liệu quan trắc môi trường lao động; kết quả khám sức khỏe định kỳ; các biên bản tự kiểm tra của doanh nghiệp, biên bản thanh tra, kiểm tra về an toàn, vệ sinh lao động.
Sau đó, doanh nghiệp tiến hành phân tích khả năng xuất hiện và hậu quả của việc mất an toàn, vệ sinh lao động phát sinh từ yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại được nhận diện.
Bước 3: Tổng hợp kết quả đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ
Doanh nghiệp thực hiện các công việc được quy định tại Điều 6 Thông tư 07/2016/TT-BLĐTBXH bao gồm:
– Xếp loại mức độ nghiêm trọng của nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động tương ứng với yếu tố nguy hiểm, yếu tố có hại được nhận diện.
– Xác định các nguy cơ rủi ro chấp nhận được và các biện pháp giảm thiểu nguy cơ rủi ro đến mức hợp lý.
– Tổng hợp kết quả đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động; đề xuất các biện pháp nhằm chủ động phòng, ngừa tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, cải thiện điều kiện lao động, phù hợp với tình hình thực tế của cơ sở sản xuất, kinh doanh.
Cụ thể quy trình các công việc cần thực hiện khi đánh giá nguy cơ rủi ro ATVSLĐ
Việc đánh nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động là yêu cầu bắt buộc đối với các doanh nghiệp có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp. Do đó, nếu không thực hiện trách nhiệm này, doanh nghiệp sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính.
Cụ thể, hành vi không triển khai, tổng hợp đánh giá nguy cơ rủi ro về an toàn, vệ sinh lao động tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh có nguy cơ cao về tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp, người sử dụng lao động là cá nhân vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 15 đến 20 triệu đồng, còn tổ chức vi phạm sẽ bị phạt tiền từ 30 đến 40 triệu đồng (theo khoản 6 Điều 22 và khoản 1 Điều 6 Nghị định 12/2022/NĐ-CP).
Các doanh nghiệp cần nghiêm túc thực hiện việc đánh giá nguy cơ rủi ro về ATVSLĐ và đào tạo ATVSLĐ cho người lao động, giám sát việc thực hiện đúng quy định, quy trình.
Đọc thêm:
Từ vụ việc 7 người tử vong ở Yên Bái: Là may rủi hay phòng tránh được?
