Công việc khiến tôi trò chuyện với nhiều người, trong đó có người làm nghề đặc biệt. Nói đặc biệt vì đây là nghề ít người để ý, mà nghề này lại liên quan đến rất nhiều người. Một chiếc thang máy chở đến hàng ngàn người trong một ngày, tính ra thì cứ 100 chuyến, mỗi chuyến 10 người thì chiếc thang đã gánh cả số lượng của một công ty đông đúc. Nói vui vậy thôi, chứ nghề thang máy nói một cách trực quan thì là nghề liên quan trực tiếp đến công việc, tài sản, tính mạng.

“Bạn cứ nói quá, dù nói đúng.” Tôi mỉm cười trước sự khiêm tốn của anh bạn “thợ sửa thang máy”. Đó là cách chúng tôi gọi vui mấy người thợ không biết tên. Người ta chỉ nhớ nhân viên trông xe và người bưu tá hay chị dọn dẹp thôi, chứ ai nhớ được người đến bảo trì thang máy, vì không mấy khi gặp họ.

Thế mà mỗi tháng họ phải đến bảo dưỡng thang máy một lần đấy. Tôi không làm ở bộ phận kỹ thuật của tòa nhà, nhưng vì đi lại nhiều nên thỉnh thoảng gặp mấy anh. Họ làm rất nghiêm túc và nhìn động tác thì chuyên nghiệp, thái độ thì trách nhiệm. Một người thợ nói đó là điều tối thiểu phải có của người làm nghề thang máy. Anh bảo, ở đây dù ai làm ở bộ phận nào mà khi có việc thì phải chung tay vào mà làm. Bởi lẽ thang máy là một phương tiện khá phức tạp nên nếu ai có kinh nghiệm gì thì phải chia sẻ cho nhau để anh em còn trau dồi thêm. Nhiều lúc, tôi ngạc nhiên vì tinh thần trách nhiệm của các anh thợ bảo dưỡng thang máy. Dù là lau chùi hay thay thế bộ phận nào thì họ cũng bàn nhau cùng làm việc và phối hợp nhịp nhàng, “teamwork” hiệu quả. Họ nói làm việc nhóm là kỹ năng bắt buộc phải có của nghề này vì không được xảy ra sai sót và anh em phải nhìn cho nhau.

Nghề thang máy có điểm đặc biệt là “sai cái gì thì rất nguy hiểm” vì mỗi chuyến thang là cả bao nhiêu người trong đó. Tôi cũng cảm nhận thấy trách nhiệm của các anh, bởi trong thời gian làm việc cũng có gặp mấy lần thang máy gặp sự cố. Dù thang máy cũng là sản phẩm máy móc và chắc chắn không thể yên bình 100% được nhưng khi đó mới thể hiện trình độ và bản lĩnh của người làm nghề. Khi sự cố xảy ra, đơn vị phụ trách xử lý phải nhanh và thật chính xác, và quan trọng hơn, phải không để sự cố xảy ra là tốt nhất. Muốn làm được vậy, công tác bảo trì, bảo dưỡng phải “chuẩn chỉnh quy trình” và dùng kiến thức, kinh nghiệm phát hiện những bộ phận cần thay thế, sửa chữa.

Một người làm nghề thang máy bộc bạch, anh thường suy nghĩ nhiều trong lúc trực đêm. Bởi anh làm trong một công ty lớn, nhận nhiều khách hàng và phải trực 24/7 để xử lý tình huống. Nhiều đêm không có cuộc gọi nào tới nhưng anh không được phép buông lơi vì anh đã xác định rằng nghề của mình rất quan trọng. Một điều người làm nghề thang máy luôn tâm niệm là phải có tâm với nghề. Tôi hiếm khi thấy nhân viên thang máy nào làm việc cầm chừng hay có thái độ không tốt. Dù đây chỉ là một nghề trong nhiều nghề nhưng thái độ tốt chính là điều thường thấy của những con người ấy.

Có những đêm trực xong, sáng được về nhà nghỉ nhưng anh không ngủ được vì nghe những tin tức hỏa hoạn. Anh nghĩ nhiều lắm, dù không phải là chuyện của mình nhưng anh lại tự nhủ mình cần phải làm tốt hơn nữa để sự cố thang máy không xảy đến trong tương lai dù ở bất cứ nơi đâu.

Trong một buổi gặp mặt, người ta không ngạc nhiên vì có người nói làm nhân viên chuyên bảo trì thang máy và kể những điều rất đáng nghe về sự “lặng lẽ” của nghề này. Thang máy là nơi hầu như ai cũng phải bước vào khi đến một tòa nhà và nói không ngoa thang máy chính là một bộ mặt của cơ quan hay công sở. Vậy nên những người làm nghề liên quan đến thang máy, dù không xuất hiện nhiều, dù lặng lẽ cố gắng từng phút giây phía sau nhưng họ chỉ xuất hiện định kỳ hay khi có sự cố. Việc một nghề như thế tồn tại cũng là nét đẹp trong lăng kính vạn hoa của cuộc sống.

Tác giả: Đinh Thành Trung

Cuộc thi “Viết về nghề thang máy” do Tạp chí Thang máy phát động nhân dịp Ngày Thang máy Việt Nam 16/7 (Vietnam Lift Day) nhằm tôn vinh các giá trị, nét đẹp của người làm nghề thang máy. Thời gian gửi bài dự thi từ 16/07/2024 đến 16/07/2025 (Bài dự thi được trao giải hàng tháng và giải chung cuộc).

Chi tiết thể lệ cuộc thi đọc tại:

Phát động cuộc thi “Viết về nghề thang máy”