Mười bảy năm trước, nhà phát triển trình duyệt Mozilla Firefox là Graydon Hoare đi làm về và thấy thang máy của tòa nhà bị hỏng. Bị buộc phải leo 21 tầng cầu thang, anh ấy cảm thấy rất khó chịu vì vấn đề trục trặc phần mềm thang máy đã khiến anh phải tập thể dục một cách bất đắc dĩ.

Hoare đã trút nỗi bực dọc của mình vào một dự án ngôn ngữ linh hoạt, nhanh chóng nhằm giảm thiểu lỗi bộ nhớ và ngăn ngừa các vấn đề như thang máy dừng hoạt động. Kể từ đó, ngôn ngữ lập trình Rust đã trở thành một dự án nguồn mở phổ biến nhất hiện nay cho các lập trình viên, từ các dự án nhỏ, đơn lẻ cho đến các ứng dụng lớn hơn được phát triển bởi những gã khổng lồ công nghệ như Microsoft và Amazon.

Các ngôn ngữ lập trình như C và C++ đều cần một sự đánh đổi. Chúng cung cấp tính linh hoạt cần thiết để lập trình các chức năng nhưng các ngôn ngữ này cũng yêu cầu các nhà phát triển quản lý các giao dịch bộ nhớ một cách cẩn thận. Nếu không, có thể gây ra sự cố và ứng dụng không hoạt động ổn định.

Để giảm bớt gánh nặng quản lý bộ nhớ, các ngôn ngữ như Java đã đưa ra khái niệm về trình thu gom rác. Chúng có cơ chế dọn dẹp bộ nhớ hệ thống theo định kỳ, giảm thiểu nguy cơ lỗi bộ nhớ. Tuy nhiên, điều này phải trả giá bằng việc sử dụng bộ nhớ tổng thể cao hơn và mức tiêu thụ tài nguyên lớn hơn để duy trì hoạt động.

Hoare biết tất cả những điều này và đã cố gắng tạo ra một ngôn ngữ lập trình hiệu quả hơn. Mặc dù ngôn ngữ do Hoare tạo ra yêu cầu các nhà phát triển tuân thủ các quy tắc mã hóa hơi cứng nhắc nhưng ngôn ngữ này thay cho nhà phát triển quản lý bộ nhớ. Nó đã giải quyết được vấn đề đau đầu của các lập trình viên suốt bấy lâu nay.

Đến năm 2013, những người ủng hộ ngôn ngữ của Hoare đã tinh chỉnh hệ thống quản lý bộ nhớ của Rust đến mức nó không còn yêu cầu chức năng thu gom rác nữa. Ngôn ngữ này tiếp tục nhận được sự hỗ trợ từ các nhà phát triển trên toàn thế giới, khiến Rust được phát hành chính thức lần đầu tiên vào tháng 5 năm 2015.

Vào năm 2022, quy mô của cộng đồng Rust đã tăng gấp ba lần lên hơn ba triệu người dùng và được đưa vào danh sách các ngôn ngữ an toàn cho bộ nhớ được khuyến nghị của Cơ quan An ninh Quốc gia (NSA). Xếp hạng này đã đưa Rust vào hàng ngũ những tên tuổi nổi tiếng khác như Java, C# và Ruby.

Rust ngày càng được sử dụng phổ biến trong ngành công nghiệp ô tô và hàng không vũ trụ. Nó cũng giúp những gã khổng lồ về công nghệ thông tin như Microsoft, Amazon hay Dropbox giảm sự phụ thuộc vào các ngôn ngữ C và C++ cũ./.