Một nhóm các nhà sản xuất lớn  thống trị ngành công nghiệp này, họ được gọi là OEM (Original Equipment Manufacture – Nhà sản xuất thiết bị gốc).  Các công ty này tham gia vào quá trình sản xuất và nhận lợi nhuận từ việc sản xuất thiết bị và bảo trì. Họ kiếm 75% lợi nhuận từ các dịch vụ bảo trì. Nhiều công ty bảo trì quy mô vừa và nhỏ (còn được gọi là các nhà cung cấp dịch vụ độc lập hoặc ISP – Independent Service Provider) chia sẻ phần còn lại của thị trường. Các công ty này chỉ nhập thiết bị và sử dụng tên thương hiệu của mình. Các công ty này hoạt động trên quy mô địa phương hoặc quốc gia.

Một mô hình dựa trên các quy định

Tất cả OEMvà ISP hoạt động như thế nào? Trong suốt nửa đầu thế kỷ trước, hợp đồng bảo trì thang máy đã trở thành một cách thức phổ biến. Các quy định về bảo trì thang máy tương tự nhau ở hầu hết các quốc gia. Chúng dựa trên các yếu tố sau:

– Bắt buộc phải có hợp đồng bảo trì với một công ty được phép bảo trì

– Được cung cấp tối thiểu từ 1 đến 12 lần bảo trì một năm

– Bắt buộc phải có bên thứ ba kiểm tra mỗi năm

Các quy định này đã định hình mô hình kinh doanh của các OEM hàng đầu.

Các công ty này dựa vào một hợp đồng bảo trì có thời hạn cố định cung cấp số lần kiểm tra bắt buộc đó và các biện pháp can thiệp khẩn cấp trong trường hợp có sự cố. Các công ty này cũng bán các dịch vụ bổ sung như sửa chữa, thay thế phụ tùng và sửa chữa sự cố cụ thể, ngoài hợp đồng ban đầu.

Nói chung, khách hàng cuối cùng (có thể là chủ sở hữu hoặc người quản lý) mua số lần kiểm tra và xử lý sự cố chứ không phải kết quả (để đảm bảo rằng thang máy hoạt động).

Khi nhiều ngành công nghiệp và dịch vụ đã trải qua quá trình chuyển đổi kỹ thuật số, ngành công nghiệp thang máy vẫn chưa bắt tay vào áp dụng công nghệ.

Nhiều nhà sản xuất vẫn dựa vào việc thang hỏng hóc để thu lợi bằng cách tính phí sửa chữa cao. Tuy nhiên, những năm gần đây đã chứng kiến ​​sự thay đổi chưa từng có trong lĩnh vực thang máy do OEM thống trị này. Các nhà cung cấp dịch vụ độc lập bằng cách cung cấp dịch vụ hỗ trợ tại chỗ và cá nhân hóa cao hơn đã dần chiếm lĩnh miếng bánh của các công ty hàng đầu.

Một số mô hình xung đột

Ứng dụng Internet vạn vật – IoT (Internet of things) vào thang máy đang trong quá trình phát triển hoàn thiện và dự kiến ​​sẽ đạt doanh thu trị giá 56 tỷ đô la vào năm 2026, với tốc độ tăng trưởng kép hằng năm (CAGR – Compound annual growth rate) khoảng 15% trong giai đoạn 2020-2026. Tuy nhiên, thoạt đầu có vẻ khó nắm bắt bởi sẽ có rất nhiều bên liên quan và công nghệ, trong một thị trường có thể khó định hướng.

Tất cả các nhà sản xuất lớn từ lâu đã triển khai các giải pháp kết nối của họ. Tuy nhiên, không ai trong số họ đã thúc đẩy khái niệm bảo trì dự đoán đến mức tối đa. Vậy, các công nghệ mới đang chiếm ưu thế như thế nào, và chính xác thì IoT trong lĩnh vực thang máy là gì?

Các đề xuất của OEM

Nhiều giải pháp có thể được tìm thấy trên thị trường bằng cách sử dụng các công nghệ IoT khác nhau. Các công ty đi đầu của ngành đã triển khai IoT của riêng họ để bảo trì dự đoán:

Các cảm biến thông minh được bố trí trên thang máy sẽ tự động thu thập dữ liệu. Dữ liệu được diễn giải trên đám mây thông qua phân tích dữ liệu mở rộng, tạo ra các thuật toán dự đoán. Tình trạng thiết bị, cuộc gọi dịch vụ và cập nhật tài khoản được cập nhật trong một ứng dụng để đánh giá tình trạng của thang máy và đưa ra các đề xuất bảo trì dự đoán.

Hệ thống này kết nối thông qua một API với các hệ thống tòa nhà thông minh khác, do đó cung cấp giá trị gia tăng thực sự cho người quản lý và người sử dụng.

Giải pháp IoT dựa trên cảm biến.

Kể từ năm 2018, một nhà sản xuất cũng đã trang bị cho tất cả các thang máy của mình một hộp kết nối có tên là Ahead Cube, giúp dự đoán các trục trặc bằng cách chuyển tiếp tất cả dữ liệu liên quan đến thang máy. Do đó, khách hàng có một không gian trực tuyến cá nhân dành riêng cho việc giám sát toàn bộ thiết bị của họ trong thời gian thực. Họ nhận được thông báo về các công tác kỹ thuật (can thiệp, bảo dưỡng). Họ cũng có thể truy cập bản tóm tắt hiệu suất hoạt động của thang và yêu cầu can thiệp thông qua một ứng dụng.

Một công ty thang máy hàng đầu của Phần Lan, đã hợp tác với IBM. Họ kết nối một hộp với đầu của thiết bị, liên kết với các cảm biến. Nó truyền dữ liệu đến phân tích Watson của IBM và gửi các khuyến nghị hoặc cảnh báo để ngăn chặn lỗi.

Vì vậy, tất cả các công ty hàng đầu trong ngành đã thực hiện các giải pháp bảo trì dự phòng và dự đoán. Chúng là thành quả của quá trình nghiên cứu, tạo ra các giải pháp dành riêng cho từng thương hiệu, chỉ tương thích với thương hiệu đó.

Giải pháp giám sát thang máy

Sự kết hợp của Trí tuệ nhân tạo (AI) với IoT có tiềm năng định hình lại cách thức hoạt động của ngành thang máy. Thật vậy, nó cho phép chạy các hoạt động bảo trì dự đoán hiệu quả để tránh sự cố. IoT cung cấp vô số cách theo dõi và phân tích dữ liệu khác nhau. Điều này giúp kỹ thuật viên biết những gì cần thực hiện và khi nào. Các máy hỗ trợ AI có thể tạo ra thông tin chi tiết theo thời gian thực và các phân tích của chúng rất có giá trị đối với các công ty bảo trì.

Một số giải pháp đã có sẵn để giám sát thang máy hoặc thậm chí thực hiện bảo trì dự đoán. Có hai cách để theo dõi thang máy: thêm cảm biến vào cabin và kết nối với bộ điều khiển, hoạt động như bộ não của thang máy.

Bảng điều khiển được sử dụng để điều khiển thang máy. Các bảng điều khiển chứa tất cả các bộ cấp nguồn, điều phối mọi hoạt động và đảm bảo an toàn. Ngoài ra, bảng điều khiển thang máy xử lý các chức năng khác, như thực hiện hoặc hủy cuộc gọi cabin, kiểm soát cửa, đo trọng lượng và tải trọng cabin, tốc độ.

IoT so với cảm biến

Hãy so sánh hai công nghệ này.

1. Cảm biến bổ sung

Tất cả các thang máy ban đầu đều được trang bị cảm biến. Ví dụ, có các cảm biến vị trí trong giếng thang, khóa cửa, cảm biến nhiệt độ trên động cơ, bộ đếm số chuyến đi, v.v. Chúng đảm bảo an ninh và kiểm soát cabin.

Các cảm biến tích hợp này có thể phát hiện tốc độ di chuyển quá mức, tính toán mức tiêu thụ điện của thiết bị và căn chỉnh thang máy với chiều cao tầng chính xác để ngăn ngừa nguy cơ vấp ngã.

Nhiệt độ lạnh hoặc bụi có thể tác động và làm hỏng các cảm biến bên ngoài. Bên cạnh đó, việc lắp đặt thiết bị dò của bên thứ ba trên thang máy có thể rất tốn kém cho việc thu thập dữ liệu bổ sung. Các kỹ thuật viên cũng sẽ cần thêm kiến ​​thức để bảo trì cảm biến đúng cách.

2. Công nghệ IoT kết nối với bộ điều khiển

Bảng điều khiển chính của thang máy thu thập dữ liệu hợp lệ đã tồn tại từ trước. Với các công cụ phù hợp, bạn có thể truy cập nhật ký của máy. Do đó, chúng tôi có thể đo lưu lượng (chẳng hạn như số chuyến đi, số lần mở cửa và sử dụng), hoạt động của các bộ phận (động cơ khởi động và dừng, chu kỳ cửa cabin), dữ liệu cảm biến và các trạng thái được tính toán bởi bảng điều khiển.

Công nghệ nào trong hai công nghệ này đáng tin cậy hơn?

Dữ liệu bộ điều khiển dường như có giá trị hơn bất kỳ thứ gì bạn có thể nhận được từ các bên thứ ba được cài đặt bên cạnh phần cứng hiện có. Vì hầu hết các thang máy đã được lắp đặt hàng chục cảm biến, nên việc tìm ra cách sử dụng chúng một cách chính xác là giải pháp tốt nhất.

Các cảm biến bổ sung thường được thêm vào sau đó. Tuy nhiên, chúng không giao tiếp với thang máy và phục vụ để truy xuất cùng một mức thông tin. Ví dụ, thang máy biết tần suất đóng mở cửa của nó. Nhưng nếu bạn không giao tiếp với nó thông qua IoT, thì không có quyền truy cập vào thông tin này.

Do đó, một cảm biến mới phải được thêm vào để đếm số lần đóng mở.

Ưu điểm chính của phiên bản IoT là gì? Ngay sau khi chúng tôi quản lý giao tiếp với bộ điều khiển, chúng tôi có quyền truy cập vào tất cả thông tin này từ các cảm biến ban đầu.

Với các cảm biến, dữ liệu không chính xác 100%. Ví dụ, chúng ta sẽ không thấy cửa mở nếu một cảm biến di chuyển và không thể đếm số lần mở cửa.

Nhưng điều đó không có nghĩa là điều này xảy ra trong thực tế. Hầu hết các cảm biến thông tin bên ngoài có thể cung cấp trực tiếp từ bộ điều khiển, với khả năng dự phòng. IoT cho phép truy cập vào cùng một dữ liệu mà không cần cài đặt thêm các cảm biến. Mỗi bộ cảm biến tương ứng với một thông tin, trong khi IoT cung cấp quyền truy cập vào tất cả thông tin trong một kết nối duy nhất.

Làm thế nào để sự phát triển của các công nghệ mới có thể làm giảm số lượng sự cố?

Những công nghệ mới này có thể đem lại điều gì?

Một trong những mục tiêu chính của việc bảo trì hiệu quả là giảm thời gian ngừng hoạt động của máy móc hoặc thiết bị càng nhiều càng tốt. Vì vậy, việc sử dụng IoT để bảo trì dự đoán giúp các công ty tiết kiệm phần lớn thời gian, chi phí và bảo trì hiệu quả hơn.

Máy tạo ra dữ liệu mà thiết bị IoT sẽ thu thập. AI sẽ có thể sử dụng các dữ liệu này để dự báo các sự cố có thể xảy ra và thực hiện kiểm tra từ xa. Điều này đảm bảo tình trạng hoạt động của thang máy mà không cần phải cử kỹ thuật viên đến tận nơi.

Có trường hợp thang bị hỏng nhưng khi kỹ thuật viên đến địa điểm thì chúng bắt đầu hoạt động trở lại. Nguyên nhân có thể là do một thiết bị quá nóng, khiến cho thang ngừng hoạt động. Sau đó thiết bị nguội dần khi kỹ thuật viên đến.

Sự cố sẽ tự khắc phục được, nhưng cuối cùng, sự cố sẽ quay trở lại sau vài ngày hoặc vài tuần vì khi kỹ thuật viên đến, anh ta không thấy dấu hiệu của sự hỏng hóc. IoT có thể giải quyết những sự cố lặp lại này bằng cách hiển thị thiết bị nào của thang máy đã gây ra sự cố. Sau đó, kỹ thuật viên có thể trực tiếp biết được vị trí lỗi trên thang máy và thiết bị nào cần sửa chữa, thay thế.

Sự cố vẫn là một vấn đề phổ biến…

Mặc dù 35 tỷ euro được chi cho việc bảo trì thang máy mỗi năm nhưng sự cố thang máy vẫn xảy ra hằng ngày. Ngay cả khi thang máy được bảo trì tốt hay mới được thay thế thì vẫn luôn có khả năng xảy ra sự cố.

Tuy nhiên, hầu hết chúng đều có thể dễ dàng nhận biết và một kỹ thuật viên có thể giải quyết sự cố một cách nhanh chóng. Những nguyên nhân chính gây ra sự cố thang máy bao gồm mất điện, kẹt cửa, quá tải cabin hoặc sự cố bảng điện tử. Công nghệ IoT giúp xác định chúng dễ dàng hơn.

Trong một số trường hợp, công nghệ IoT có thể giải quyết sự cố từ xa. Nhờ việc phân tích dữ liệu, có thể phát hiện sự bất thường nhỏ nhất một cách sớm nhất. Các sự cố gián đoạn, không thể phát hiện được trong các trường hợp bình thường, hiện đã có thể xác định được. Vì vậy, các sự cố này có thể được xử lý tận gốc. Về lâu dài, nó cũng là một cách kéo dài tuổi thọ của thang máy.

Nhưng liệu sự cố còn tiếp diễn trong tương lai hay không?

Sự đổi mới IoT trong ngành bảo trì thang máy có thể giúp cung cấp dữ liệu liên tục, chính xác và minh bạch cho các kỹ thuật viên và khách hàng. Điều này có thể giúp việc cung cấp dịch vụ bảo trì theo cách có tâm và minh bạch hơn.

Điều này cuối cùng có thể làm giảm sự cố và các hư hỏng khác, tăng chất lượng kỹ thuật và giảm chi phí. Chúng tôi tin rằng một ngày nào đó, nhờ công nghệ này và sự thay đổi mô hình trong lĩnh vực bảo trì, chúng tôi sẽ có thể loại bỏ các sự cố. Cuối cùng, chiếc thang máy trong tương lai có lẽ sẽ vẫn như cũ… nhưng nó sẽ không bị hỏng nữa./.

Theo ReadWrite