Quy định này được ban hành với mục tiêu hỗ trợ người lao động khi người lao động thường yếu thế hơn các đơn vị sử dụng lao động trong việc đàm phán về lương, một mặt khác, tôi cho rằng đó là sự ghi nhận về năng lực sau khi đã qua đào tạo.

Nhưng nhiều người cũng bảo, học hành cho tốn tiền rồi cuối cùng ra trường cũng chỉ là một mớ lý thuyết, vài “chiêu thức” thực hành chung chung không ứng dụng cụ thể được vào nghề nào, đi làm vẫn phải dạy lại từ đầu.

Một quan điểm khác lại khẳng định, những thứ tự học tự hành chỉ là những kinh nghiệm nối đuôi, để “chuẩn hóa” thì phải có đào tạo bài bản, chứng nhận đầy đủ.

Nói ba phải thì tôi thấy không có quan điểm nào sai, mỗi quan điểm lại nêu ra một khía cạnh thực tế.

Những người thợ sửa xe ở làng có thể có tay nghề cao, lại cộng thêm sự quen thân người cùng làng trên xóm dưới nên lúc nào gặp gỡ cũng niềm nở với những câu chuyện làm quà. Nhưng để chắc chắn rằng kỹ thuật sửa chữa có đảm bảo chính xác hay không, thiết bị thay thế có đạt chất lượng hay không thì không ai dám đảm bảo. Thay vì các quy chuẩn kỹ thuật, tiêu chuẩn kỹ thuật thì dường như thứ tiêu chuẩn duy nhất được áp dụng trong trường hợp này tiêu chuẩn AC – “áng chừng”, khái niệm đã từng xuất hiện trên Tạp chí Thang máy của quý vị.

Người học nghề trên thực tế khi đã thuần thục rồi có thể tham gia các cuộc thi cấp chứng nhận chứng chỉ năng lực phù hợp với ngành nghề; người đã được đào tạo bài bản các kiến thức nền sẽ tiếp tục học dựa trên thực hành tại các công việc cụ thể. Từ những điểm xuất phát khác nhau, hành trình học nghề và rèn nghề khác nhau nhưng cuối cùng họ đều vững tay nghề và có chứng chỉ tiêu chuẩn năng lực nghề, đó liệu có nên là kết quả xác đáng hơn cho những tranh luận đã tốn nhiều giấy mực của báo chí và nảy lửa của các nhà quản lý giáo dục?

Hãy lấy ví dụ về ngành Công nghệ thông tin (IT). Tính đến thời điểm này, IT vẫn nằm trong top đầu những nghề cho thu nhập cao nhất và mức thu nhập khởi điểm phụ thuộc rất nhiều vào kinh nghiệm làm việc và các chứng chỉ có giá trị quốc tế. Người sở hữu chứng chỉ CCNP (Cisco Certified Network Professional) bao gồm tất cả kỹ năng và kiến thức cần để lập kế hoạch, triển khai, xác minh và khắc phục sự cố mạng cục bộ và mạng doanh nghiệp diện rộng. Thông thường, người sở hữu CCNP thường có 8 chứng chỉ khác liên quan và mức lương khởi điểm vào khoảng 118 nghìn đô la Mỹ một năm. Nếu kỹ sư, cử nhân IT sở hữu Chứng chỉ CISA (Certified Information System Auditor) của ISACA được thiết kế cho những người chịu trách nhiệm đánh giá, kiểm soát, giám sát các hệ thống IT và kinh doanh của một tổ chức, mức lương khởi điểm của họ có thể lên tới 132 nghìn đô la Mỹ/năm,… Những con số trực quan này cho thấy kỹ năng càng cao, thu nhập càng lớn.