TCTM – 6 trên 25 nghề được đánh giá là nghề tốt nhất trong xu hướng công việc năm 2024 là kỹ sư, theo báo cáo của trang Indeed. Các nghề liên quan đến kỹ thuật lại xuất hiện hàng loạt cho thấy nhu cầu của các ngành sản xuất, công nghiệp, xây dựng,… mang tính bền vững với chính sách thu nhập tốt.
Hàng loạt các công ty công nghệ hàng đầu thế giới đã diễn ra nhiều đợt sa thải nhân viên. Từ các ông lớn như Google, Amazon, Microsoft cho tới các start-up nhỏ.
Dữ liệu của trang Layoffs.fyi cho thấy kể từ đầu năm đến ngày 5-12-2023, hơn 1.140 công ty công nghệ đã sa thải tổng cộng hơn 255.000 nhân viên, cao hơn nhiều so với năm ngoái với 1.064 công ty sa thải 164.969 nhân viên.
Biểu đồ cho thấy vai trò của công nghệ đã đạt đến đỉnh điểm sau khi xảy ra đại dịch COVID và hiện đã quay trở lại mức trước đại dịch – Biểu đồ: Indeed
Những tin tức cho rằng AI có thể thay thế nhiều công việc trong ngành công nghệ cùng những thông tin về sa thải nhân viên trở nên phổ biến trong suốt năm 2023. Báo cáo của Hiring Lab về ứng dụng của AI tại nơi làm việc cho thấy nhóm 5 nghề nghiệp có nguy cơ bị ảnh hưởng bởi AI cao nhất bao gồm: Phát triển phần mềm (Software Development), Hoạt động IT (IT operation) và bộ phận hỗ trợ (Helpdesk), Thiết kế và Xử lý dữ liệu (Information Design and Documentation).
Nhưng đó không phải tất cả sự u ám phủ lên ngành công nghệ hiện nay, việc làm công nghệ vẫn có sẵn, chỉ là sự tăng trưởng của ngành này đã không còn theo cấp số nhân như những năm trước.
Tuy nhiên, dù các công việc công nghệ đang phải đối mặt với sự tác động của AI nhưng đây được đánh giá chỉ là một giai đoạn thay đổi chứ không phải bước ngoặt xóa sổ hoàn toàn. Điều này được so sánh như thời kỳ chuyển mình của một con sâu từ trong kén biến thành một con bướm – ngành công nghệ rất có thể đang ở trong “thời kỳ kén”.
Không phải AI thay thế công việc của bạn mà là một người biết sử dụng AI có thể làm thay công việc của 5 hoặc 10, hoặc nhiều hơn nữa những người đang làm công việc giống bạn. Đây là nhận định của các nhà kinh tế và quản trị nhân lực.
Trước tiên, hãy xem biểu đồ dưới đây, thể hiện sự gia tăng và nhất quán của vai trò kỹ thuật kể từ sau đại dịch COVID.
Trong danh sách 25 công việc tốt nhất năm 2024 dựa theo báo cáo của Indeed dựa trên dữ liệu và đánh giá xu hướng nhu cầu việc làm, có đến 6 vai trò kỹ thuật. Các vị trí này liên quan đến các ngành kỹ thuật khác nhau, bao gồm kỹ thuật điện, cơ khí, dân dụng, dữ liệu và chất lượng.
Các vai trò như kỹ sư điện, kỹ sư cơ khí và kỹ sư xây dựng đã duy trì sự hiện diện trong danh sách các công việc tốt nhất kể từ năm 2023, cho thấy sự ổn định về nhu cầu đối với các chuyên gia kỹ thuật.
Các kỹ sư chính là người cung cấp nền tảng cho vô số những hàng hóa, dịch vụ hữu hình và vô hình mà người tiêu dùng cần đến. Đó chính là tầm quan trọng của ngành nghề.
Điện tử, nhà cửa, máy móc và phần mềm chỉ là một vài ví dụ về các sản phẩm và dịch vụ mà các kỹ sư đang nghiên cứu. Là một lĩnh vực chuyên biệt với tốc độ tăng trưởng dự kiến ấn tượng, kỹ thuật có thể sẽ tiếp tục mang lại sự đảm bảo việc làm với mức lương cao hơn mức trung bình.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cho biết, qua phân tích dữ liệu đăng tuyển dụng của doanh nghiệp và người lao động tìm việc làm từ internet, trong năm qua, 5 nghề có nhu cầu tuyển dụng nhiều nhất bao gồm: môi giới bất động sản, thực phẩm và đồ uống, kỹ thuật điện, nhân viên an ninh, nhân viên marketing, giám sát công trình.
Đáng chú ý, xu hướng tuyển dụng trình độ đại học trở lên chiếm tỷ lệ cao nhất, với 49,2%. Theo sau là nhóm trình độ trung cấp, cao đẳng với 31,5%; còn lại không yêu cầu chuyên môn kỹ thuật.
Các doanh nghiệp có nhu cầu tuyển dụng cao hơn cả ở vị trí nhân viên, chiếm gần 70%; trong khi các vị trí quản lý bậc trung và vị trí quản lý bậc cao chiếm tỷ lệ khá cách biệt, với lần lượt là 14,8% và 13,4%.
Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội cũng ghi nhận qua số liệu báo cáo của 63 đại phương, nhu cầu tuyển dụng lao động trong các doanh chủ yếu ở các lĩnh vực như sản xuất dệt may – da giày; sản xuất, sửa chữa, lắp đặt máy móc, thiết bị công nghiệp, điện, điện tử.
Điều đó cho thấy nhu cầu tuyển dụng các công việc kỹ thuật có trình độ kỹ sư là cao, nhưng tỷ lệ lao động qua đào tạo có bằng cấp, chứng chỉ trong thực tế mới chỉ đạt đến 27,3%. Năng lực, trình độ của người lao động vẫn là rào cản lớn để có công việc tốt, thu nhập cao.
Dữ liệu chỉ tiêu thị trường lao động Việt Nam Quý 3/2023 – Ảnh: Bộ Lao động – Thương binh & Xã hội
Thang máy là ngành bao gồm cả hệ thống cơ khí và hệ thống điện, nhu cầu nhân lực từ sản xuất, sửa chữa, lắp đặt, kỹ thuật điện, điện tử có trình độ cao là rất lớn.
Bên cạnh đó, AI thay thế con người cũng có tác động lớn đến nhân lực ngành thang máy. Nếu nhìn từ góc độ “kỷ nguyên kén”, đây là xu hướng phát triển tích cực nhằm tối ưu hiệu quả vận hành hệ thống và chi phí nhân lực. Nhưng nếu nhìn từ góc độ tiêu cực của người lao động, việc “đứng im một chỗ” là đang tự đào thải bản thân khỏi thị trường lao động.
Không chỉ gặp thách thức về trình độ năng lực mà còn cả về tính đa nhiệm, đa năng và làm chủ công nghệ đều rất lớn. Phá kén hay gia nhập “tầng lớp vô dụng”?
Chèn link: Ai sẽ gia nhập tầng lớn vô dụng?
