TCTM – Thị trường thang máy Việt Nam đang đứng trước thách thức lớn khi tỷ giá hối đoái USD và EUR biến động mạnh. Với mức tăng chóng mặt của các đồng tiền này so với VND, chi phí nhập khẩu thang máy và linh kiện đã tăng vọt, gây ra “hiệu ứng domino” lên toàn ngành. Các doanh nghiệp nhập khẩu và sản xuất trong nước đều bị ảnh hưởng, đẩy giá thành sản phẩm lên cao và thu hẹp lợi thế cạnh tranh.
Thị trường thang máy Việt Nam đang bước vào giai đoạn tăng trưởng nhanh cùng với quá trình đô thị hóa, xây dựng chung cư cao tầng và hạ tầng thương mại. Tuy nhiên, phần lớn thang máy và linh kiện hiện vẫn phụ thuộc nhập khẩu từ Nhật Bản, Hàn Quốc, châu Âu và Trung Quốc. Trong bối cảnh năm 2025, tỷ giá hối đoái biến động mạnh, chi phí nhập khẩu thang máy đã và đang đối mặt với sức ép chưa từng có.
Từ đầu năm 2025 đến giữa tháng 8/2025, diễn biến tỷ giá USD/VND và EUR/VND cho thấy xu hướng đồng nội tệ Việt Nam mất giá so với cả hai đồng tiền chủ chốt, phản ánh sức ép từ thị trường quốc tế cũng như định hướng điều hành tỷ giá trong nước.
Cụ thể, tỷ giá USD/VND khởi đầu năm ở mức quanh 25.100 – 25.300 VND/USD, sau đó tăng dần theo từng tháng, giao dịch quanh mức 26.290 – 26.310 và thiết lập đỉnh mới 26.432 vào ngày 21/8/2025, tức tăng 5,3% so với đầu năm. Diễn biến này phần nào xuất phát từ xu hướng đồng USD duy trì sức mạnh trên thị trường quốc tế nhờ chính sách “diều hâu” của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed), trong khi Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) tiếp tục áp dụng cơ chế “neo mềm” (crawling peg), cho phép VND điều chỉnh tăng giá chậm nhưng ổn định theo xu hướng chung.
Tỷ giá USD/VND tính đến ngày 21/08/2025 (Nguồn: Investing.com)
Trong khi đó, tỷ giá EUR/VND ghi nhận biến động mạnh hơn. Từ mức 26.000 VND/EUR vào tháng 1/2025, đồng euro liên tục tăng giá, đặc biệt trong giai đoạn tháng 4 đến tháng 7, khi đạt đỉnh 30.880 VND/EUR vào ngày 2/7/2025, trước khi ổn định quanh 30.700 – 30.800 VND/EUR trong tháng 8. Tính chung, EUR đã tăng khoảng 18 – 20% so với VND chỉ trong hơn nửa năm, mức tăng cao hơn nhiều so với USD.
Động lực đến từ đồng EUR phục hồi khi Ngân hàng Trung ương Châu Âu (ECB) tạm dừng chu kỳ nới lỏng (giữ lãi suất 2.00% tại cuộc họp 24/7), trong khi USD không còn tạo chênh lệch quá lớn như nửa cuối 2024, VND chịu áp lực mất giá để hỗ trợ xuất khẩu và cân bằng cán cân thương mại giúp EUR lên giá tương đối với VND.
Tỷ giá EUR/VND tính đến ngày 21/08/2025. (Nguồn: Investing.com)
Trong nước, NHNN tiếp tục điều hành theo cơ chế tỷ giá tham chiếu và biên độ ±5%, cho phép VND điều chỉnh có kiểm soát. Tính đến ngày 21/08/2025, NHNN tiếp tục nâng tỷ giá trung tâm lên mức 25.273 VND/USD, tăng 10 đồng so với phiên trước và tiếp tục lập đỉnh mới. Đây là phiên tăng thứ tư liên tiếp kể từ đầu tuần, động thái can thiệp này cũng được nhà điều hành sử dụng nhiều lần kể từ tháng 5/2025.
Trên thị trường thương mại, các ngân hàng đồng loạt nâng giá bán USD vượt mốc 26.500 đồng. Tỷ giá trên thị trường phi chính thức cũng tăng vọt.
Khi dịch chuyển từ sàn giao dịch ngoại hối vào đời sống kinh tế, sự biến động này nhanh chóng tác động đến chi phí nhập khẩu hàng loạt mặt hàng, trong đó có thang máy và linh kiện thiết bị – sản phẩm vốn đòi hỏi thiết bị công nghệ cao, giá trị lớn và hợp đồng thanh toán nhập khẩu bằng đồng ngoại tệ.
Trong 8 tháng qua, tỷ giá ngoại tệ biến động mạnh: USD/VND tăng khoảng 5% và EUR/VND tăng gần 20%. Với một ngành phụ thuộc lớn vào nhập khẩu như thang máy, diễn biến này đang tạo ra những tác động trực tiếp và sâu rộng, từ lắp đặt mới, sản xuất trong nước đến dịch vụ bảo trì, thay thế linh kiện.
Việc tỷ giá tăng khiến giá thang máy nhập khẩu nguyên chiếc hoặc linh kiện thay thế nhập khẩu đội lên tương ứng, gây áp lực lên giá thành sản phẩm, kế hoạch ngân sách và biên lợi nhuận. Với các dự án đầu tư xây dựng như chung cư, văn phòng hoặc trung tâm thương mại, chi phí lắp đặt thang máy có thể đội thêm 5 – 15% so với dự toán ban đầu.
Với những hợp đồng đã ký cố định bằng VND, nhà thầu nhập khẩu rơi vào thế bất lợi: biên lợi nhuận thu hẹp, thậm chí có nguy cơ lỗ nếu không đàm phán lại giá. Ở mảng dịch vụ bảo trì, sửa chữa cũng chịu áp lực lớn khi phần lớn linh kiện điện và phụ tùng quan trọng đều nhập khẩu khiến giá thay thế tăng mạnh.
Dù có thể gia công và lắp ráp, nhưng các doanh nghiệp sản xuất trong nước vẫn phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu đối với các thiết bị chính như động cơ, cáp tải, biến tần, hệ thống điều khiển… Khi đồng USD và EUR tăng giá, chi phí đầu vào leo thang, đẩy giá thành sản phẩm nội địa tăng theo. Điều này khiến lợi thế cạnh tranh về giá so với hàng nhập khẩu bị thu hẹp.
Hầu hết các thành phần, thiết bị chính của thang máy như động cơ máy kéo, tủ điện,… đều phải nhập khẩu
Chi phí leo thang không chỉ bào mòn lợi nhuận của doanh nghiệp, mà còn lan tỏa tác động tiêu cực sang khách hàng và chủ đầu tư. Giá bán căn hộ, phí quản lý cũng như chi phí vận hành tòa nhà đứng trước nguy cơ bị điều chỉnh tăng, tạo thêm sức ép tài chính cho người mua nhà và cư dân.
Về triển vọng kinh tế vĩ mô trong những tháng cuối năm, ông Trần Đức Anh, Giám đốc Kinh tế Vĩ mô & Chiến lược thị trường và các chuyên gia của Chứng khoán KBSV đánh giá tình hình tỷ giá có thể vẫn căng thẳng ở một vài thời điểm trong quý III/2025 khi việc đẩy mạnh xuất khẩu trong thời gian hoãn thuế (kim ngạch xuất khẩu quý III/2025 dự báo tăng 20% so với cùng kỳ) trong khi chỉ số PMI dưới mức 50 trong 3 tháng gần nhất sẽ gây áp lực tăng trưởng trong quý III/2025 do thiếu vắng các đơn hàng.
Bên cạnh đó, quý III/2025 cũng là thời điểm các doanh nghiệp chuyển lợi nhuận về nước, trong khi dòng FDI giải ngân mới có thể chậm lại nếu triển vọng thuế quan sau 1/8 không như kỳ vọng. Tuy nhiên, về giai đoạn cuối năm tỷ giá USD/VND kỳ vọng sẽ hạ nhiệt, dự báo tỷ giá năm 2025 tăng không vượt quá 4% so với cùng kỳ.
Dự báo được đưa ra dựa trên 3 yếu tố: (1) sự hồi phục của hoạt động xuất khẩu trong mùa cao điểm; (2) nguồn kiều hối về nước; (3) đồng USD suy giảm sức mạnh trong bối cảnh Mỹ áp dụng chính sách One Big Beautiful Bill Act (Đạo luật to đẹp – OBBBA)của Trump và kỳ vọng Fed sẽ có 2 lần hạ lãi suất trong năm nay.
Dù vậy, áp lực lên tỷ giá vẫn là một yếu tố cần theo dõi sát sao trong các tháng tiếp theo, đặc biệt trong những thời điểm khi chính sách thuế quan được công bố áp dụng cho Việt Nam và các quốc gia khác.
Biến động tỷ giá không chỉ là thách thức tài chính ngắn hạn, mà còn là phép thử cho khả năng thích ứng của doanh nghiệp thang máy, cần phải nhanh chóng điều chỉnh chiến lược và cơ cấu chi phí.
Rà soát và điều chỉnh hợp đồng: Doanh nghiệp cần kiểm tra lại toàn bộ các hợp đồng với chủ đầu tư, bổ sung điều khoản trượt giá, đặc biệt với các hợp đồng giá trị lớn. Ví dụ, nếu chi phí đầu vào tăng vượt một ngưỡng nhất định (chẳng hạn 5-10%), giá thành sản phẩm và dịch vụ có thể được điều chỉnh tương ứng.
Đổi mới cách thức đàm phán: Thay vì ký hợp đồng cố định kéo dài, doanh nghiệp nên hướng tới các hợp đồng linh hoạt, có tính mở, được gắn với chỉ số kinh tế vĩ mô (tỷ giá, lạm phát, giá nguyên vật liệu quốc tế…). Đây là xu hướng đang được nhiều ngành áp dụng để phòng ngừa rủi ro tỷ giá và lạm phát.
Đa dạng hóa nguồn cung, chủ động lên kế hoạch nhập khẩu: Các doanh nghiệp hoạt động trong lĩnh vực xuất nhập khẩu phải chú ý đến tỷ giá hối đoái giữa VND và các đồng tiền thanh toán ngoại thương, để kịp thời điều chỉnh kế hoạch kinh doanh và lựa chọn thị trường có biến động tỷ giá thấp hơn, giảm dần việc chỉ sử dụng đồng USD, EUR.
Thông tin mới cập nhật
