TCTM – Đợt cao điểm chống hàng giả, hàng nhái và gian lận thương mại quy mô toàn quốc theo Công điện số 65/CĐ-TTg ngày 15/5/2025 của Thủ tướng Chính phủ không chỉ tạo hiệu ứng răn đe trên diện rộng mà còn mang đến những tín hiệu tích cực rõ rệt cho ngành thang máy Việt Nam – một lĩnh vực vốn chịu nhiều áp lực từ hàng trôi nổi, linh kiện không rõ nguồn gốc.
Theo báo cáo tại Hội nghị trực tuyến toàn quốc sơ kết công tác 6 tháng đầu năm 2025 và tổng kết đợt cao điểm đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ diễn ra chiều 23/6/2025, chỉ trong một tháng cao điểm đấu tranh từ 15/5 – 15/6/2025, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ, xử lý 10.437 vụ việc buôn lậu, gian lận thương mại và hàng giả, tăng 80,51% so với tháng trước đó.
Cụ thể, cả nước đã xử lý 1.936 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 6.870 vụ gian lận thương mại, gian lận thuế; 1.631 vụ hàng giả, xâm phạm quyền sở hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách Nhà nước 1.279 tỷ đồng; khởi tố 204 vụ/378 bị can. Qua thống kê, có hơn 5.500 cửa hàng trên cả nước đóng cửa, tạm dừng hoạt động trong đợt cao điểm chống hàng giả.
Không nằm ngoài cuộc, theo phản ánh của một số doanh nghiệp thang máy, dấu hiệu tích cực ban đầu là sự “khan hàng” rõ rệt các linh kiện, thiết bị quan trọng như tủ điện, máy kéo, bộ khống chế vượt tốc… vốn trước đây thường được quảng cáo với mác “giá rẻ, chất lượng cao” và xuất xứ từ Nhật Bản, Hàn Quốc, Thái Lan hay Malaysia.
Để đáp ứng tâm lý sính ngoại của khá nhiều người tiêu dùng, một số doanh nghiệp đặt hàng nhập mua các bo mạch điều khiển chính Step, Monarch (Trung Quốc) hay bo mạch PLC (Mitsubishi Electric), biến tần Fuji,… Sau khi gắn các linh kiện, thiết bị vào vỏ tủ, người ta đặt cho những tủ loại này những cái tên rất kêu như Fuji, Nippon, Mitsubishi, Schneider,… “xuất xứ” nhập từ Thái Lan, Malaysia,… (Trong ảnh, tủ điện có tem dán nhãn hiệu FUJI và dòng chữ “Made in Thailand”)
Những quảng cáo thang máy, linh kiện thiết bị giá rẻ “nhập khẩu” từ các quốc gia này, từng tràn ngập mạng xã hội và các kênh phân phối nhỏ lẻ, nay đã giảm tần suất xuất hiện đáng kể. Điều này phản ánh rõ ràng việc nguồn cung hàng giả, giả mạo nhãn hiệu đang bị “đứt gãy” do áp lực truy quét mạnh mẽ từ các cơ quan chức năng.
Ở phân khúc giá rẻ, các linh kiện có xuất xứ từ Trung Quốc vốn chiếm ưu thế nhưng nay cũng không còn phong phú về mẫu mã, chủng loại như trước. Nguyên nhân một phần được cho là do trước đây các công ty, cá nhân buôn bán nhỏ lẻ vận chuyển thông qua hình thức tiểu ngạch, thậm chí qua đường mòn, lối mở, né tránh thủ tục hải quan, kiểm định, kiểm tra chất lượng đúng theo quy định của nhà nước. Trong thời gian cao điểm truy quét buôn lậu, hàng giả và xâm phạm sở hữu trí tuệ trên toàn quốc, nguồn cung này cũng buộc phải ngừng hoạt động để tránh bị phát hiện và xử lý.
Trong suốt thời gian dài, nhiều doanh nghiệp chân chính trong ngành thang máy phải hoạt động trong điều kiện cạnh tranh méo mó. Các sản phẩm thang máy được sản xuất dựa trên nghiên cứu chế tạo nghiêm túc, bài bản; đạt tiêu chuẩn, quy chuẩn chất lượng quốc tế, kiểm nghiệm nghiêm ngặt và tuân thủ pháp luật, nhưng lại bị đặt cạnh những sản phẩm “tự chế”, mạo danh “liên doanh”, không có kiểm soát chất lượng và chào bán với mức giá phi lý.
Theo Báo cáo chiến lược tháng 6 của SSI Research, các hoạt động tăng cường truy quét các đường dây sản xuất và phân phối hàng giả đã dấy lên lo ngại về nguồn gốc xuất xứ sản phẩm và thúc đẩy người tiêu dùng chuyển sang các điểm bán hàng có độ tin cậy cao.
Chiến dịch chống hàng giả không đơn thuần là “thanh lọc” thị trường trong ngắn hạn. Về dài hạn, đây chính là thời điểm bản lề để ngành thang máy bắt đầu bước vào một chu kỳ phát triển mới – được dẫn dắt bởi các nguyên tắc: an toàn, chất lượng, và cạnh tranh lành mạnh.
Thay vì ‘sống mòn’ và phụ thuộc, doanh nghiệp cần chấp nhận “đau đớn” để lột xác và vươn lên
Việc loại bỏ hàng giả, hàng nhái và thiết lập một thị trường cạnh tranh công bằng, minh bạch không chỉ loại bỏ các sản phẩm không đạt chuẩn mà còn tạo ra một môi trường khuyến khích đổi mới, tăng cường niềm tin người tiêu dùng và mở ra cơ hội phát triển vượt bậc cho các doanh nghiệp thang máy nội địa.
Các doanh nghiệp có thể an tâm đầu tư mạnh mẽ hơn vào nghiên cứu và phát triển (R&D), chuẩn hóa thương hiệu, nâng cao chất lượng sản phẩm và dịch vụ. Đồng thời, thúc đẩy các doanh nghiệp tăng cường liên doanh, liên kết, hoặc chuyển giao công nghệ với các đối tác nước ngoài uy tín.
Thay vì chỉ nhập khẩu và lắp ráp, việc hợp tác sâu rộng hơn sẽ giúp các doanh nghiệp Việt Nam tiếp cận công nghệ lõi, nâng cao năng lực sản xuất, và thậm chí tự chủ trong việc chế tạo các linh kiện, thiết bị quan trọng. Điều này không chỉ giúp giảm sự phụ thuộc vào nguồn cung bên ngoài mà còn tạo ra những sản phẩm thang máy “Made in Vietnam” với chất lượng đạt chuẩn quốc tế, mang lại giá trị vượt trội hơn cho khách hàng và tạo ra lợi thế cạnh tranh bền vững dựa trên chất lượng và sự khác biệt.
Cuộc chiến chống hàng giả là một hành trình dài hơi, đòi hỏi chiến lược tổng thể và sự đồng lòng từ mọi thành phần trong xã hội để hướng tới hiệu quả bền vững. Với doanh nghiệp chân chính, đây là cơ hội để chứng minh khả năng không chỉ tồn tại trong một thị trường “nhiễu loạn”, mà còn có thể phát triển lớn mạnh khi sự công bằng dần được thiết lập. Đây không chỉ là thắng lợi trong kinh doanh mà còn là chiến thắng của đạo đức thương mại và tinh thần thượng tôn pháp luật.
Trong 6 tháng đầu năm nay, các đơn vị, địa phương đã bắt giữ, xử lý 50.736 vụ việc vi phạm hoạt động mua bán, vận chuyển hàng cấm, buôn lậu, vận chuyển trái phép hàng hoá, gian lận thương mại và hàng giả.
Trong đó, có 10.862 vụ buôn bán, vận chuyển hàng cấm, hàng lậu; 36.604 vụ gian lận thương mại, gian lận về thuế; 3.270 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ; thu nộp ngân sách Nhà nước hơn 6.532,6 tỷ đồng; khởi tố hình sự 1.875 vụ, 3.235 đối tượng.
Hàng giả, hàng nhái không chỉ tàn phá thị trường, gây thiệt hại nghiêm trọng cho hoạt động của các doanh nghiệp kinh doanh chân chính, gây thất thu ngân sách nhà nước, mà còn là mối đe dọa đến uy tín quốc gia.
Theo báo cáo Notorious Markets 2024 của Văn phòng đại diện Thương mại Mỹ (USTR), Việt Nam tiếp tục nằm trong danh sách các quốc gia có thị trường hàng giả nổi cộm, làm giảm mạnh độ tín nhiệm trong mắt nhà đầu tư nước ngoài, đe dọa đến quyết định hợp tác, đầu tư lâu dài của các thương hiệu toàn cầu vào thị trường Việt Nam.
Doanh nhân, tinh thần doanh chủ và sứ mệnh định hình nền kinh tế tư nhân thời kỳ mới
Thủ tướng: Hàng trăm tấn hàng giả mà không biết là không còn ý chí chiến đấu, hoặc bị mua chuộc
