Phát biểu tại cuộc họp Thường trực Chính phủ chiều 19/5/2025, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nhấn mạnh tình trạng buôn lậu, làm hàng trăm tấn hàng giả mà cơ quan chức năng không biết, trong khi việc này cần kho bãi, vận chuyển, mua bán.

Thủ tướng nhấn mạnh: “Buôn lậu rồi hàng giả cả hàng trăm tấn hàng, mà chính quyền không biết, cấp uỷ không biết, cơ quan chức năng không biết. Thì tôi nói chỉ có hai việc, một là không còn ý chí chiến đấu, cái thứ hai là anh bị mua chuộc rồi, và cả hai tội này đều phải xử nghiêm”.

Thủ tướng Phạm Minh Chính phát biểu tại cuộc họp.

Người đứng đầu Chính phủ khẳng định an toàn thực phẩm liên quan trực tiếp đến sức khỏe, tính mạng người dân. Tuy nhiên tình trạng buôn lậu, gian lận thương mại, sản xuất, lưu thông hàng giả, hàng kém chất lượng, không rõ nguồn gốc; quảng cáo sai sự thật, đặc biệt là các vụ việc liên quan thuốc, sữa, thực phẩm, đang diễn biến phức tạp, gây lo lắng trong xã hội.

Thủ tướng Chính phủ cho biết, cần thiết kế các chính sách để xử lý được các vấn đề cấp bách hiện nay mà thực tế đang đặt ra.Cần quy định rõ một cơ quan chịu trách nhiệm chính và xác định rõ thẩm quyền của các cơ quan, sự phối hợp chặt chẽ giữa Bộ Y tế, Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Môi trường cùng các bộ, ngành liên quan trong quản lý an toàn thực phẩm.

Phân định trách nhiệm, chức năng, nhiệm vụ, không để chồng chéo, bỏ sót nhiệm vụ, không để khoảng trống trong quản lý nhà nước. Khẩn trương xây dựng dự án luật để trình Quốc hội trong thời gian sớm nhất.

Tại cuộc họp sáng cùng ngày do Phó Thủ tướng Bùi Thanh Sơn chủ trì, các cơ quan chức năng báo cáo từ đầu năm đến nay đã phát hiện và xử lý hơn 34.000 vụ vi phạm liên quan buôn lậu, gian lận thương mại, hàng giả. Trong đó, hơn 8.200 vụ liên quan buôn bán, vận chuyển hàng cấm; hơn 25.100 vụ gian lận thương mại, thuế; và trên 1.100 vụ hàng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ. Tổng số tiền thu nộp ngân sách nhà nước vượt 4.897 tỷ đồng. Gần 1.400 vụ đã bị khởi tố với hơn 2.100 bị can.

Hàng giả xâm nhập mọi lĩnh vực, điển hình là ngành thang máy

Tình trạng buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại không chỉ phổ biến trên thị trường hàng tiêu dùng mà còn xâm nhập vào nhiều lĩnh vực chuyên biệt, trong đó có ngành thang máy. Vấn đề linh kiện và thiết bị thang máy nhái giả, gian lận xuất xứ đã gây ra nhiều hệ lụy nghiêm trọng.

Không chỉ cung cấp sản phẩm và linh kiện thiết bị nhái, giả, nhiều doanh nghiệp thang máy tại Việt Nam còn lợi dụng sự thiếu hiểu biết của khách hàng để đánh tráo khái niệm.

Các cá nhân, doanh nghiệp gắn mác thang máy được sản xuất, lắp ráp trong nước với phần cơ khí gia công tại Việt Nam và các thiết bị chính (như động cơ, tủ điện, máy kéo) nhập khẩu, sau đó quảng bá là sản phẩm liên doanh của các thương hiệu quốc tế. Đáng lo ngại hơn, ngay cả những thiết bị chính được gắn mác nhập khẩu này cũng có thể là hàng giả, hàng nhái.

Chuyển đổi tư duy chỉ tìm kiếm vi phạm sang tư duy phòng ngừa, tăng cường giám sát toàn dân

Vấn đề hàng giả, hàng nhái cũng làm nóng phiên họp ngày 17/5/2025 của Quốc hội. Các đại biểu Quốc hội đã thẳng thắn đề cập đến tình trạng hàng hóa không đảm bảo chất lượng vẫn đang tràn lan trên thị trường, gây bức xúc dư luận.

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp

Đại biểu Phạm Văn Hòa, đoàn ĐBQH tỉnh Đồng Tháp, nhấn mạnh rằng việc kiểm tra chất lượng sản phẩm, hàng hóa hiện nay vẫn còn những lỗ hổng. Quan trọng hơn, cần chuyển đổi tư duy trong công tác quản lý: “Có những sản phẩm trong thời gian qua được dư luận cả nước quan tâm vì chất lượng kém, thậm chí là hàng giả. Chúng ta không thể tiếp tục tư duy cũ là chỉ tìm kiếm vi phạm, mà cần chuyển sang tư duy phòng ngừa, không thể lơ là trong công tác kiểm tra, giám sát, bởi vì như thế sẽ dẫn đến những sản phẩm kém chất lượng, ảnh hưởng đến người tiêu dùng”.

Đại biểu Phạm Văn Hòa cũng đề xuất ứng dụng công nghệ số trong quản lý chất lượng, công khai toàn bộ hồ sơ tự công bố lên Cổng thông tin quốc gia, bao gồm tên nhà sản xuất, tên doanh nghiệp, kết quả nghiên cứu khoa học, chứng nhận kiểm nghiệm… nhằm giúp người tiêu dùng dễ dàng tra cứu, truy xuất, kiểm tra. Trách nhiệm của doanh nghiệp là phải minh bạch trong công bố chất lượng sản phẩm.

Tình trạng hàng giả, hàng nhái là không mới, nhưng nếu không có biện pháp khắc phục thực chất từ hệ thống pháp luật, từ cơ quan quản lý đến doanh nghiệp, thì bức xúc xã hội vẫn sẽ còn tiếp diễn. Người tiêu dùng không thể mãi “tự bảo vệ mình” trong một thị trường mà trách nhiệm lại bị đẩy về phía người yếu thế. Do đó, nếu phát hiện hàng giả, hàng nhái, hàng kém chất lượng, cần công khai tên doanh nghiệp vi phạm, xử phạt nặng, thậm chí truy cứu trách nhiệm hình sự nếu gây hậu quả nghiêm trọng.

Bên cạnh việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số trong quản lý chất lượng sản phẩm, cần đặc biệt chú trọng tăng cường vai trò giám sát của người tiêu dùng. Khi người dân được tạo điều kiện tiếp cận thông tin minh bạch, dễ dàng tra cứu và truy xuất nguồn gốc sản phẩm, họ không chỉ trở thành người tiêu dùng thông thái mà còn là một lực lượng giám sát xã hội rộng khắp.

Sự kết hợp giữa công nghệ hiện đại và vai trò giám sát toàn dân sẽ tạo nên một cơ chế kiểm soát hiệu quả, kịp thời phát hiện vi phạm, đồng thời giảm gánh nặng chi phí cho bộ máy quản lý nhà nước. Quan trọng hơn, đó là nền tảng để củng cố niềm tin của người tiêu dùng và xây dựng một thị trường minh bạch, lành mạnh hơn.

Mỗi thang máy được Hiệp hội Thang máy Việt Nam cấp một mã định danh ID riêng và mã QR code đi kèm. Người dân có quyền truy xuất thông tin chi tiết về thiết bị – như lý lịch, nguồn gốc, tình trạng kiểm định, đơn vị bảo trì… bằng cách nhập mã ID trên Cổng Thông tin Hiệp hội Thang máy Việt Nam hoặc trực tiếp quét mã QR code bằng điện thoại thông minh.

Hệ thống này cũng cho phép người dùng phản ánh nhanh chóng các vấn đề liên quan đến thang máy như sự cố kỹ thuật, hàng giả, hàng nhái…, góp phần nâng cao hiệu quả giám sát cộng đồng và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.

Tại sao phải gắn mã định danh cho thang máy?

Hình thành mô hình quản trị số cho ngành thang máy

Linh kiện thang máy nhái, giả hoành hành và sự xem nhẹ an toàn khách hàng của nhiều doanh nghiệp