TCTM – Nắng nóng kỷ lục đang bao trùm từ châu Âu đến châu Á, có nơi nhiệt độ lên tới 50 độ C.
Những ngày qua, Hà Nội nói riêng và miền Bắc nói chung trải qua đợt nắng nóng diện rộng. Ngày 4/8/2025, trạm Láng đo được 40,3 độ C – mức cao nhất từ trước đến nay trong tháng 8 tại trạm này. Ngoài Láng, các trạm Hà Đông, Ba Vì, Sơn Tây, Hoài Đức đã vượt 39 độ C. Ở phía nam đồng bằng, trạm Phủ Lý (Ninh Bình) cũng ghi nhận 40,2 độ C.
Ghi nhận tại hồ Hoàn Kiếm (Hà Nội) lúc 13h30 ngày 4/8, nhiệt độ cảm nhận ngoài trời vượt ngưỡng 50 độ C. Nhiều nơi nóng rát do hiệu ứng đô thị.
Tình hình thời tiết cực đoan đã làm lượng điện năng tiêu thụ tại miền Bắc tăng mạnh. Riêng tại thủ đô, số liệu của Tổng công ty Điện lực TP Hà Nội (EVNHANOI) ghi nhận công suất tiêu thụ điện trên toàn thành phố những ngày qua đã chạm mốc cao nhất từ trước tới nay, đạt mức đỉnh 5.988 MW vào lúc 13h20 ngày 4/8, tương đương mức tăng xấp xỉ 14% so với công suất kỷ lục của năm 2024.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, từ chiều tối 4-7/8, khu vực vùng núi và trung du Bắc Bộ có thể xảy ra mưa lớn diện rộng. Nắng nóng tại Bắc Bộ sẽ giảm dần từ ngày 5/8, trong khi khu vực từ Thanh Hóa đến Đà Nẵng và từ Quảng Ngãi đến Khánh Hòa vẫn tiếp tục nắng nóng nhiều ngày tới. Ở Tây Nguyên và Nam Bộ, chiều tối có mưa rào rải rác, ban ngày một số nơi vẫn nắng nóng.
Trước đó, trong tháng 7/2025, miền Bắc cũng đã trải qua ba đợt nắng nóng, gồm ngày 8-9/7, 17-19/7 và 28-31/7 với nhiệt độ cao hơn trung bình nhiều năm từ 0,5 đến 1,5 độ C. Dự báo trong tháng 8, nắng nóng sẽ tập trung chủ yếu trong nửa đầu tháng, sau đó giảm dần. Nhiệt độ trung bình cả tháng ở mức xấp xỉ trung bình nhiều năm.
Nền nhiệt trên thế giới cập nhật ngày 4/8/2025 (Nguồn: Global Tracker, The New York Times)
Nắng nóng kỷ lục đang bao trùm nhiều nơi trên thế giới, theo dữ liệu từ Trung tâm Khí tượng Quốc gia UAE (NCM) ngày 1/8, tại thị trấn sa mạc Sweihan, nhiệt độ lên tới 51,8 độ C – mức cao nhất kể từ năm 2021 và chỉ thấp hơn chút ít so với kỷ lục 52,1 độ C được thiết lập vào tháng 7/2002, cũng tại khu vực này. Trong ảnh: Người dân che đầu bằng thảm cầu nguyện để che nắng sau buổi cầu nguyện vào hôm 1/8/2025 giữa cái nóng mùa hè ở Dubai.
Trong suốt tháng 6 và tháng 7/2025, nhiều khu vực nội địa tại UAE thường xuyên chứng kiến nhiệt độ vượt ngưỡng 50 độ C. Các trung tâm đô thị ven biển như Dubai và Abu Dhabi cũng không tránh khỏi nắng nóng, với nhiệt độ trung bình dao động trong khoảng 44 – 46 độ C.
Tại Trung Quốc, thành phố Trùng Khánh cũng đang trải qua đợt nắng nóng nghiêm trọng nhất từ đầu hè đến nay. Trong suốt một tuần qua, nhiệt độ buổi chiều tại đây liên tục vượt 40 độ C, buộc chính quyền phải nâng cảnh báo nắng nóng lên cấp độ cao nhất. Ngày 3/8/2025, dự báo nhiệt độ tại Trùng Khánh đạt đỉnh 44 độ C – mức hiếm thấy của thành phố gần 32 triệu dân vốn được mệnh danh là “lò lửa” của Trung Quốc.
Trong ảnh: Người dân Trùng Khánh, Trung Quốc ngâm mình dưới sông Gia Lăng để giải nhiệt.
Trong khi đó, cơ quan khí tượng quốc gia Tây Ban Nha AEMET, đợt nắng nóng thứ hai của mùa hè 2025 bắt đầu từ ngày 3/8, với đỉnh điểm vào ngày 5/8. Trong đó, dự báo nhiệt độ tại nhiều vùng thuộc Andalusia và Extremadura có thể lên tới 45 độ C, trong khi thủ đô Madrid và các tỉnh miền Trung đạt từ 40-42 độ C.
Trong ảnh: Du khách dùng ô và quạt tay che nắng khi tham quan quảng trường Plaza Mayor giữa đợt nắng nóng gay gắt tại Madrid, Tây Ban Nha đầu tháng 8/2025.
Du khách cầm ô đi dọc phố Nakamise tại quận Asakusa, Nhật Bản – một điểm tham quan nổi tiếng, giữa lúc Chính phủ Nhật Bản ban hành cảnh báo say nắng ở Tokyo và các tỉnh khác do đợt nắng nóng cực đoan, ngày 5/8/2025.
Cơ quan Khí tượng Nhật Bản (JMA) cho biết, chỉ riêng ngày 4/8/2025, có tới 17 kỷ lục nhiệt độ mới được thiết lập trên khắp đất nước. Bước sang ngày 5/8/2025, Nhật Bản tiếp tục ghi nhận mức nhiệt cao nhất từ trước đến nay là 41,6 độ C tại thành phố Isesaki. Trong ảnh: Một người lao động mặc bộ đồ bảo hộ rất dày để tránh ánh nắng gay gắt tại Tokyo.
Thủ đô Seoul, Hàn Quốc đã trải qua 22 đêm liên tiếp với nền nhiệt không xuống dưới 25 độ C, tức chuỗi “đêm nhiệt đới” dài nhất trong lịch sử hiện đại. Đêm 31/7/2025 lập kỷ lục với nhiệt độ thấp nhất trong ngày lên tới 29,3 độ C.
Trong ảnh: Lính cứu hỏa Hàn Quốc phun nước từ xe cứu hỏa để làm mát đám đông tại một lễ hội âm nhạc ở thành phố Incheon vào hôm thứ Bảy ngày 2/8/2025.
Trẻ em Hàn Quốc vui chơi tại các đài phun nước công cộng để tránh nóng.
Hiện tượng thời tiết cực đoan không chỉ gây khó khăn trong sinh hoạt, lao động của người dân mà còn khiến nhiều thang máy tại các khu vực nắng nóng tạm ngừng hoạt động hoặc gặp sự cố.
Phòng máy thang máy hoạt động hiệu quả nhất trong khoảng nhiệt độ tiêu chuẩn từ 5°C đến 40°C. Khi nhiệt độ nằm ngoài phạm vi này, đặc biệt là quá nóng, có thể gây ra nhiều vấn đề vận hành và tiềm ẩn nguy cơ hỏng hóc nghiêm trọng cho thiết bị, như đã phân tích chi tiết trong “Nhiệt độ cao trong phòng máy ảnh hưởng đến thang máy ra sao?“.
Ông Nguyễn Thanh Phong – Chuyên gia từ Trung tâm Ứng cứu Khẩn cấp của Hiệp hội Thang máy Việt Nam cho biết, khi nhiệt độ các thiết bị vượt quá ngưỡng hoạt động cho phép thì cabin phải dừng tại tầng dừng để hành khách có thể ra khỏi cabin và hoạt động trở lại khi thiết bị quay trở về nhiệt độ bình thường.
Thực tế tại Việt Nam, chỉ một số ít thang máy cao cấp được trang bị đầy đủ các loại cảm biến nhiệt cho động cơ, biến tần, bo mạch điều khiển và tủ điện. Tất cả các hệ thống cảm biến này đều được bộ điều khiển trung tâm giám sát và đọc giá trị liên tục. Khi các giá trị nhiệt độ vượt ngưỡng cho phép, thang máy sẽ lập tức tạm dừng hoạt động cho đến khi nhiệt độ thiết bị trở về mức bình thường mới có thể khởi động lại.
Tủ điện báo quá nhiệt và thang máy tự động dừng hoạt động, đảm bảo an toàn vận hành và thiết bị (Clip: Chuyên gia cung cấp)
Việc thang máy được trang bị đầy đủ và kích hoạt chức năng cảm biến quá nhiệt là yếu tố then chốt giúp các linh kiện thiết bị hoạt động đúng chức năng, tránh hư hại nghiêm trọng khi đối mặt với điều kiện thời tiết khắc nghiệt. Thậm chí, một số dòng thang máy nhập khẩu còn được trang bị Hệ thống chống can thiệp (PAC – Prevention Access Controller) để ngăn chặn việc tự ý tắt/bật chế độ bảo vệ quá nhiệt, đảm bảo an toàn tuyệt đối cho thiết bị.
Nhiều trường hợp phòng máy chứa nhiều động cơ thang máy nhưng chỉ được thông gió tự nhiên hoặc bẳng quạt thông gió có thể gây nên tình trạng quá nhiệt phòng máy trong cao điểm nắng nóng mùa hè
Chuyên gia Nguyễn Thanh Phong cũng đặc biệt lưu ý rằng: “Các chủ đầu tư, nhà thầu thiết kế/xây dựng, cũng như các bên liên quan cần đặc biệt chú trọng tới vấn đề làm mát phòng máy thang máy ngay từ giai đoạn thiết kế và xây dựng ban đầu. Việc này là cần thiết để phòng ngừa và ngăn chặn tình trạng thang máy dừng hoạt động, từ đó bảo vệ độ tin cậy và kéo dài tuổi thọ của các linh kiện, thiết bị thang máy.”
Nội dung: Phương Trang
Ảnh: Tổng hợp