TCTM – Với đối tượng phục vụ vô cùng đa dạng, các tòa nhà chăm sóc sức khỏe, bệnh viện yêu cầu nhiều loại thang máy chuyên dụng, mỗi loại được thiết kế cho các mục đích cụ thể khác nhau.
Thiết kế và lắp đặt thang máy bệnh viện cần tuân thủ nhiều quy định và tiêu chuẩn để đảm bảo an toàn và hiệu quả. Dưới đây là những yếu tố chính ảnh hưởng đến quá trình này:
– Quy chuẩn quốc gia về thang máy: Bắt buộc tuân thủ QCVN 02:2019/BLĐTBXH về an toàn lao động đối với thang máy.
– Quy định pháp luật chuyên ngành: Ngoài quy chuẩn chung, thang máy bệnh viện còn phải đáp ứng các yêu cầu bổ sung của pháp luật chuyên ngành (Thang máy sử dụng cho người khuyết tật, thang máy gia đình, thang máy chữa cháy, thang máy sử dụng trong các điều kiện môi trường có nguy cơ gây cháy nổ, điều kiện khí hậu rất khắc nghiệt, điều kiện về địa chấn, vận chuyển các hàng hóa nguy hiểm…).
– Quy chuẩn, tiêu chuẩn xây dựng, thiết kế bệnh viện: Việc thiết kế và lắp đặt thang máy trong bệnh viện còn chịu sự điều chỉnh của các tiêu chuẩn riêng về thiết kế, xây dựng công trình bệnh viện, như TCVN 4470:2012 Tiêu chuẩn thiết kế – Bệnh viện Đa khoa; TCXDVN 365:2007 Bệnh viện đa khoa – Hướng dẫn thiết kế…
Mô hình mạng lưới y tế của Việt Nam hiện nay được sắp xếp theo 4 hình thức tổ chức sau đây: Tổ chức hành chính Nhà nước (gồm: Tuyến trung ương và địa phương); tổ chức theo thành phần y tế với cơ sở y tế Nhà nước và tư nhân; tổ chức theo 2 khu vực y tế chuyên sâu và y tế phổ cập; tổ chức theo các lĩnh vực hoạt động. Dựa trên các chỉ tiêu chính trong các Tiêu chuẩn quốc gia về thiết kế Bệnh viện, các loại hình bệnh viện được chia thành:
Về tiêu chuẩn chung, theo TCXDVN 365:2007 Bệnh viện đa khoa – Hướng dẫn thiết kế, đối với bệnh viện có các khối điều trị trên 3 tầng hoặc có quy mô từ 150 giường trở lên sẽ cần phải bố trí thang máy chuyên dụng có thể vận chuyển cáng cho bệnh nhân nặng, bệnh nhân không tự đi lại được, bệnh nhân là người khuyết tật.
Các tòa nhà chăm sóc sức khỏe, bệnh viện yêu cầu nhiều loại thang máy chuyên dụng, mỗi loại được thiết kế cho các mục đích cụ thể:
– Thang máy chở khách chung (general passenger lifts): Dành cho việc vận chuyển hành khách nói chung, bao gồm người đi bộ, người sử dụng thiết bị hỗ trợ di chuyển và người sử dụng xe lăn… Được dùng để phân luồng bệnh nhân, người thăm khám tới các tầng, khu vực khám được chỉ định.
– Thang máy chở xe đẩy/tải cáng (trolley/stretcher lifts): Được thiết kế để vận chuyển bệnh nhân trên xe đẩy hoặc cáng cùng với nhân viên và thiết bị cần thiết.
– Thang máy chở giường bệnh (bed lifts): Dành riêng cho việc vận chuyển bệnh nhân trên giường bệnh tiêu chuẩn, giường ICU cùng với nhân viên và thiết bị cần thiết, đòi hỏi kích thước cabin lớn hơn đáng kể.
Bảng so sánh lựa chọn thang máy dựa trên TCVN thiết kế, xây dựng bệnh viện và Tiêu chuẩn ISO 8100-30 (Thang máy Loại III)
Các TCVN liên quan tới thiết kế, xây dựng bệnh viện chỉ đưa ra thông số kích thước, tải trọng thang máy tối thiểu cho bệnh nhân và nhân viên. Tiêu chuẩn này sẽ không đáp ứng được nhu cầu sử dụng thực tế của bệnh viện hiện đại hiện nay. Trong khi đó, Tiêu chuẩn ISO 8100:30 phân loại rõ ràng hơn về kích thước cabin, tải trọng định mức,… theo từng kích thước giường bệnh, băng ca khác nhau, có kèm nhân viên y tế hay không
– Thang máy chở hàng/đồ bẩn (có kèm người): Dùng để di chuyển hàng hóa thông thường và các vật phẩm bẩn như đồ nội thất, thiết bị, vật liệu xây dựng, vật tư bảo trì thiết bị, chất thải,…
– Thang máy nội bộ – chuyên chở đồ sạch (có kèm người): Dành cho việc di chuyển các vật phẩm sạch như vật tư y tế; thiết bị vô trùng, được khử khuẩn; thực phẩm; văn phòng phẩm,…
– Thang tải hàng nhỏ – dumbwaiter (không kèm người): Không được thiết kế để chở hành khách, chuyên dụng để vận chuyển hàng hóa có tải trọng, kích thước nhỏ, vật dụng giữa các tầng. Việc lắp đặt loại thang này sẽ dựa vào nhu cầu thực tế của công trình bệnh viện.
Ngoài ra, có các loại thang máy được thiết kế đặc biệt với các tiêu chuẩn, quy chuẩn khắt khe hơn để phục vụ cho mục đích khẩn cấp:
– Thang máy chữa cháy (Firefighters’ lifts): Thiết kế cho lực lượng Cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ sử dụng trong hỏa hoạn hoặc bất kỳ trường hợp khẩn cấp nào.
– Thang máy sơ tán (Escape lifts/Evacuation lifts): Để sơ tán bệnh nhân nội trú hoặc những người bị giảm khả năng di chuyển, dưới sự chỉ đạo của ban quản lý cơ sở chăm sóc sức khỏe hoặc dịch vụ cứu hộ, cứu nạn.
Kích thước thang máy và sảnh thang máy sơ tán dành cho thang máy chở giường bệnh cùng thiết bị y tế, nhân viên y tế đi cùng
Việc áp dụng TCVN về thang máy chữa cháy hiện hành, với tải trọng tối thiểu 1.000 kg và cabin 1.1m x 2.1m cho thang máy sơ tán bằng giường/cáng, có thể gây hạn chế lớn trong quá trình sơ tán khẩn cấp đối với bệnh nhân nằm trên giường ICU bắt buộc phải có nhân viên và thiết bị y tế đi kèm.
Để đảm bảo an toàn và hiệu quả tối ưu trong việc sơ tán bệnh nhân đặc biệt, việc áp dụng các tiêu chuẩn quốc tế khắt khe hơn về tải trọng và kích thước cho thang máy chữa cháy trong bệnh viện là hết sức cần thiết. Cụ thể:
– Tải trọng và kích thước tối thiểu: Theo ISO 8100-30 và Chỉ dẫn Kỹ thuật Thang máy của Cơ quan Dịch vụ Y tế Anh, thang máy dùng để chở bệnh nhân trên giường bệnh tiêu chuẩn hoặc giường ICU, kèm theo nhân viên y tế và thiết bị, cần có tải trọng tối thiểu là 2.500 kg.
– Kích thước cabin: Đối với thang máy tải trọng 2.500 kg như trên, ISO 8100-30 quy định chiều rộng cabin 1.800 mm x chiều sâu 2.700 mm, với chiều rộng cửa mở thông thủy là 1.300 mm hoặc 1.400 mm. Cơ quan Dịch vụ Y tế Anh cũng đưa ra yêu cầu tương tự: rộng 1.800 mm x sâu 2.700 mm và chiều rộng cửa mở thông thủy 1.400 mm.
Cẩm nang thiết kế thang máy: Nhiệt lượng thải ra trong phòng máy theo loại thang
Cẩm nang thiết kế: Xác định công suất thang cuốn và phân tích lưu lượng hành khách
Thông tin mới cập nhật
