TCTM – Thang máy ở trường, nhìn từ một khía cạnh đầy cảm xúc, tồn tại như một phần của cuộc sống, một không gian hẹp gói gọn cả sự hối hả và ngột ngạt. Bên ngoài, nó trông như một chiếc hộp kim loại quen thuộc, nhưng bên trong lại mang đầy tính tương phản, là nơi kết hợp của di chuyển liên tục và sự dừng lại bất ngờ, giữa tự do và sự kìm kẹp, giữa con người và máy móc.
Khi những giờ cao điểm đến, thang máy chẳng khác nào một điệu nhảy không bao giờ ngừng, lên xuống liên tục, đón nhận và đưa đi dòng người không ngơi phút giây. Nhưng thay vì nhẹ nhàng, những bước chuyển của nó lại lặp đi lặp lại một cách nặng nề, như âm vang chát chúa của một bản nhạc chỉ có nốt trầm, không hề có khoảnh khắc bùng nổ hay thăng hoa. Mỗi lần đứng chờ thang, cảm giác như thời gian kéo dài hơn, khi mọi người không ngừng chen lấn và hối hả ra vào, đầy khắc khoải.
Giữa dòng người, tôi thấy mình như một phần của một bức tranh điêu khắc sống động, nơi từng nét đăm chiêu, từng cái nhíu mày và sự im lặng ngột ngạt hòa lẫn vào nhau. Những khuôn mặt mệt mỏi, ánh mắt lạc lối của những sinh viên chỉ mong thoát ra khỏi chiếc hộp kín đó làm nên một tác phẩm đầy mâu thuẫn, nơi mà chính sự gò bó lại phản chiếu mạnh mẽ khát khao tự do.
Là một phần của tòa nhà, thang máy được xây nên để tạo thuận tiện cho người dùng. Nhưng đáng tiếc, nó thường mang đến cảm giác bí bách nhiều hơn là tiện nghi. Trong thiết kế, có lẽ người ta mong muốn nó trở thành biểu tượng của hiện đại hóa, của tốc độ và sự gắn kết các tầng lầu, nhưng vô tình nó lại trở thành một chiếc hộp giam giữ mọi người trong những khoảnh khắc bồn chồn không thể nào thoát ra.
Vào những giờ cao điểm, cảnh chen chúc trong thang máy giống như một bức tranh chuyển động với những màu sắc tương phản, khi hàng loạt bộ đồng phục sinh viên xếp lớp trên nền kim loại lạnh lẽo. Không còn chút gì thư thái, không có gì nên thơ, chỉ là sự vội vã và ngột ngạt, như thể tất cả đều bị cuốn vào một guồng quay không hồi kết mà chẳng ai muốn dừng lại. Với tôi, thang máy trường học trở thành biểu tượng của sự tù túng, của một vòng lặp nặng nề và kiệt quệ mà chẳng ai có thể phá vỡ.
Những ngày thang máy bất ngờ bảo trì lại là lúc cảm giác lệ thuộc càng rõ rệt. Nếu trước đây tôi chỉ ghét sự chật chội, thì giờ đây, khi mọi lối thoát tạm ngừng, tôi mới nhận ra mình chẳng thể làm gì hơn ngoài chờ đợi. Biển báo bảo trì treo lên, dòng người bị dừng lại giữa chừng, giống như một bức tranh đột ngột bị ngưng bút, bỏ lỡ mất mạch cảm xúc và mạch sống hằng ngày của những sinh viên. Sự bất tiện ấy buộc chúng tôi phải tìm kiếm những con đường khác, buộc phải bước ra khỏi thói quen của mình, một cách không tự nguyện.
Điều khiến tôi bực nhất không phải là thời gian chờ hay số lượng người chen chúc, mà là cảm giác mình đang mắc kẹt trong không gian nhỏ hẹp này. Mỗi khi bước vào, tôi như bị hút vào một thế giới biệt lập, nơi tất cả dường như dừng lại. Không có sự kết nối, không có ánh nhìn sẻ chia – chỉ có những màn hình điện thoại lạnh lẽo và ánh mắt đăm đăm vào cánh cửa. Giữa một không gian chật chội như vậy, con người dễ cảm thấy ngột ngạt và bất lực, như thể họ chỉ đang chờ đợi một cách máy móc để được bước ra khỏi vòng vây ấy.
Nếu thang máy được ví như một bản nhạc lặp đi lặp lại, thì đó là một bản nhạc buồn, thiếu sáng tạo, không có điểm nhấn hay sự mới lạ. Nó di chuyển đều đều và dựa trên những lập trình cố định, không bao giờ có sự đổi mới. Mỗi ngày nó đều lặp lại chính mình, đưa đón sinh viên với cái cách mà chẳng khác gì một chiếc máy tính chỉ biết chạy theo lập trình có sẵn, không cảm xúc, không thay đổi.
Rốt cuộc, điều khiến tôi ghét thang máy trường mình không chỉ là vì những bất tiện hàng ngày, mà còn bởi cảm giác nó làm mình mất tự do, làm mình bị giới hạn. Thang máy trở thành biểu tượng của sự ngăn cách, của những cản trở vô hình mà tôi muốn vượt qua, nhưng không thể nào thoát ra hoàn toàn. Vậy nên, khi đứng giữa dòng người đông đúc chờ đợi, tôi lại càng ghét chiếc thang máy này thêm một chút – ghét không chỉ vì những khi nó ngừng nghỉ hay bảo trì, mà còn vì chính cảm giác bị mắc kẹt mà nó gợi lên trong tôi.
Nhưng, liệu thang máy có thực sự đáng ghét đến vậy? Hay chính những cảm xúc đó chỉ là phản ánh của sự mệt mỏi và căng thẳng trong cuộc sống thường ngày? Khi suy nghĩ kỹ hơn, tôi tự hỏi liệu mình có đang phóng đại cảm giác bực dọc vì những chi tiết nhỏ nhặt hay không. Thang máy, rốt cuộc, chỉ là một công cụ phục vụ, một phương tiện trung gian kết nối mọi người với các tầng lớp không gian khác nhau. Vậy tại sao nó lại trở thành nơi chứa đựng những cảm xúc tiêu cực của tôi?
Có lẽ điều đáng ghét không phải là thang máy, mà là chính sự hối hả và áp lực mà cuộc sống sinh viên tạo ra. Những giờ cao điểm, những cuộc chạy đua với thời gian, những chồng bài tập và trách nhiệm khiến mỗi khoảnh khắc chờ đợi trở nên nặng nề hơn rất nhiều. Thang máy không thể nào tự mình quyết định đông đúc hay thông thoáng, nó chỉ làm nhiệm vụ của nó – di chuyển con người từ tầng này sang tầng khác. Chính chúng tôi, với những bước chân vội vã và tâm trí căng thẳng, đã biến trải nghiệm ấy thành một thử thách hơn là một sự thuận tiện.
Và nếu suy nghĩ theo hướng khác, có lẽ thang máy cũng là nơi phản ánh một mặt khác của cuộc sống. Trong không gian chật hẹp ấy, chúng tôi buộc phải đứng sát bên nhau, dù có thể không quen biết, dù có thể không nói chuyện. Nó tạo ra một khoảnh khắc kết nối tạm thời, nơi mà chúng tôi – những con người vốn chỉ vội vã đi qua nhau trong sân trường rộng lớn – lại có cơ hội gần nhau hơn trong vài giây. Những lúc thang máy dừng lại ở mỗi tầng, tôi nhận ra sự kiên nhẫn, đôi khi là một chút cảm thông, khi mỗi người đều hiểu rằng ai cũng đang vội, ai cũng đang mệt.
Thang máy, khi nhìn theo cách này, không chỉ là một công cụ vô tri mà còn là một phần không thể thiếu của môi trường học đường. Nó giúp mọi người kết nối, không chỉ về mặt không gian mà còn về mặt trải nghiệm. Những chuyến đi vội vã, những giây phút chờ đợi, đôi khi lại là lúc ta nhận ra những điều nhỏ bé, như nụ cười trao nhau giữa những sinh viên đang đi chung một hành trình, dù chỉ ngắn ngủi.
Thế nên, có lẽ không phải thang máy đáng ghét, mà là cách tôi nhìn nhận nó quá phiến diện, để những căng thẳng nhỏ nhặt trong cuộc sống thường ngày lấn át sự hiểu biết và cảm thông. Thang máy, dù đôi khi khiến tôi mệt mỏi và bực dọc, cũng là một phần của quá trình học tập và trưởng thành. Nó giống như những thử thách khác trong cuộc sống – không thể tránh khỏi, nhưng luôn mang lại bài học, nếu tôi chịu dừng lại để suy ngẫm.
Có lẽ, từ đây, tôi sẽ không còn ghét thang máy trường mình nữa. Thay vào đó, tôi sẽ chấp nhận nó như một phần của hành trình, một biểu tượng của sự chuyển động, không ngừng nghỉ – như chính cuộc đời của chúng ta.
Cuộc thi “Viết về nghề thang máy” do Tạp chí Thang máy phát động nhân dịp Ngày Thang máy Việt Nam 16/7 (Vietnam Lift Day) nhằm tôn vinh các giá trị, nét đẹp của người làm nghề thang máy. Thời gian gửi bài dự thi từ 16/07/2024 đến 16/07/2025 (Bài dự thi được trao giải hàng tháng và giải chung cuộc).
Chi tiết thể lệ cuộc thi đọc tại:
Thông tin mới cập nhật