Cảnh báo thang máy lỗi khi nguồn điện không ổn định

Tiến sĩ Nguyễn Đức Hạnh – Viện trưởng Viện kỹ thuật ứng dụng Thang máy phân tích và chia sẻ về vấn đề này.

Những ngày gần đây, tình trạng nắng nóng kéo dài dẫn đến tăng đột biến nhu cầu sử dụng điện cho quạt, máy lạnh, điều hòa, đặc biệt là tại các thành phố lớn. Hệ quả là nhiều khu vực có hiện tượng điện chập chờn, mất ổn định. Vấn đề này có thể gây hư hại gì đến thang máy không, thưa ông?

Nguồn điện chập chờn mang đến rất nhiều tác hại và nguy cơ đối với các thiết bị sử dụng điện. Trước hết, yếu tố này khiến các thiết bị điện tử hoạt động mất ổn định, có thể gây hư hỏng thiết bị. Đó là hiện tượng đèn nhấp nháy hoặc giảm mức độ sáng so với thông thường. Hay tủ lạnh hoạt động nhưng không mát, không đông đá. Hoặc máy bơm hoạt động nhưng bị yếu, không thể bơm, hút được nước như thông thường. Những điều này thường dễ quan sát và nhận biết.

Riêng với thang máy, điện không ổn định sẽ tạo ra những nguy cơ rủi ro với hệ thống điện, điện tử của thang. Nguồn điện yếu có thể gây hiện tượng dừng thang đột ngột do hệ thống điện và động cơ của thang không đảm bảo đủ năng lượng để vận hành. Việc dừng thang đột ngột này có thể tạo ra tình huống “nhốt người” trong buồng thang nếu đang có người di chuyển. Hiện tượng này dễ xảy ra tại thang máy các tòa nhà có mật độ sử dụng thang máy cao, liên tục. Đối với thang máy gia đình thì càng nguy hiểm hơn trong trường hợp người già, trẻ em sử dụng.

Vậy theo ông, nên có biện pháp gì để phòng tránh nguy cơ xảy ra sự cố đối với thang máy vào thời điểm này?

Mùa hè là thời điểm nhu cầu sử dụng điện thường tăng cao đột biến, dễ gây quá tải cục bộ và xảy ra nhiều sự cố điện không mong muốn. Để đảm bảo thang máy của tòa nhà, các hộ gia đình hoạt động ổn định, tránh hư hại, tôi có một số khuyến cáo như sau:

Thứ nhất, đảm bảo hệ thống điện trong công trình được thiết kế phù hợp với nhu cầu sử dụng điện, các thiết bị điện đảm bảo chất lượng, cùng đó là trang bị thêm các thiết bị bảo vệ hệ thống điện như ổn áp lioa, thiết bị chống mất pha, ngược pha, mất cân bằng pha hay cầu chì, aptomat (cầu dao tự động).

Thứ hai, đối với thang máy, cần đảm bảo nguồn điện đúng với khuyến cáo của nhà sản xuất, tiến hành bảo trì định kỳ theo đúng quy định (tối thiểu 2 tháng/lần đối với thang máy tòa nhà và 3 tháng/lần đối với thang máy gia đình) nhằm kiểm soát các yếu tố hư hại, bảo dưỡng hoặc thay thế thiết bị, linh kiện không còn phù hợp.

Thứ ba, thang máy nên được trang bị các công nghệ cứu hộ. Theo quy chuẩn kỹ thuật quốc gia, mọi thang máy đều đã được trang bị hệ thống cứu hộ tự động ARD với cơ chế hoạt động: khi mất điện (hoặc dòng điện chập chờn) khiến thang máy bị dừng đột ngột, hệ thống sẽ dùng nguồn điện dự trữ tự động đưa buồng thang (cabin) về điểm dừng tầng gần nhất và mở cửa giúp người bị kẹt trong buồng thang ra ngoài an toàn. Tuy nhiên, ngoài hệ thống cứu hộ mặc định này, chủ sở hữu thang máy cũng có thể trang bị thêm các hệ thống cứu hộ tự động khác như SRS. Với cơ chế hoạt động tương tự như ARD, hệ thống SRS sẽ được kích hoạt khi thang máy bị dừng đột ngột mà hệ thống ARD gặp trục trặc. Hai lớp khóa luôn an toàn hơn một lớp, việc trang bị thêm không phải bắt buộc nhưng là phương án dự phòng hợp lý.

Trong trường hợp thang máy gặp sự cố dừng đột ngột, treo buồng thang, nhốt người trong buồng thang,… Ông có đưa ra hướng dẫn cụ thể nào?

Tùy theo thực tế thì sẽ có các thao tác cần thực hiện như sau:

Bước 1: Khi thang có dấu hiệu hoạt động trục trặc, chập chờn, nên ngắt ngay nguồn điện đến thang máy để tránh xảy ra chập cháy thiết bị.

Bước 2: Nếu buồng thang dừng chưa đúng điểm dừng tầng hoặc “nhốt người”, điều đầu tiên là cần giữ bình tĩnh để xử lý tình huống. Trước tiên là chờ hệ thống cứu hộ tự động ARD kích hoạt. Trong tình huống chờ đợi nhưng hệ thống ARD (Automatic Rescue Device) không hoạt động, nếu thang được trang bị hệ thống cứu hộ tự động SRS (Self Rescue System) thì người dùng nhấn vào nút SRS trên bảng gọi để kích hoạt hệ thống này.

Bước 3: Tình huống thang máy không trang bị thêm hệ thống cứu hộ khác, người trong buồng thang có thể liên lạc với bên ngoài bằng hệ thống điện thoại nội bộ (tại các tòa nhà), điện thoại di động hoặc thực hiện cuộc gọi khẩn cấp Emcall (Emegency Call). Emcall sẽ giúp người sử dụng lần lượt gọi đến 5 số điện thoại đã được lựa chọn theo ý muốn của người sử dụng, bao gồm điện thoại của trung tâm cứu hộ và người thân. Khi nhấn nút trên bảng gọi trong cabin thang máy, hệ thống sẽ tự động tuần tự liên lạc với các số điện thoại cho đến khi kết nối được với bên ngoài, người kẹt trong thang được cứu hộ.

Bước 4: Nếu không có người bị nhốt trong thang hoặc sau khi đã thoát ra ngoài, quản lý thang máy/chủ sở hữu cũng nên thông báo đến đơn vị dịch vụ kỹ thuật thang máy nhằm kiểm tra thang trước khi cho thang hoạt động trở lại. Các sự cố đối với thang máy hoàn toàn có thể gây ra hư hại đối với các thiết bị, tiềm ẩn nhiều rủi ro không lường trước. Vì thế, thang máy sau khi gặp các sự cố hoặc các hiện tượng hoạt động chập chờn nên được kiểm tra trước khi hoạt động lại.

Cảm ơn TS. Nguyễn Đức Hạnh với những thông tin hữu ích.

Lời tòa soạn:

Khoảng 13 giờ, ngày 04/7, rất nhiều khách hàng đã phản ánh với Tổng Công ty Điện lực Hà Nội (EVN HANOI) về sự cố điện áp tăng giảm đột ngột, một số nơi mất điện cục bộ. Theo thông tin từ Trung tâm Điều độ Hệ thống điện Quốc gia, vào lúc 13 giờ cùng ngày, hệ thống điện miền Bắc xuất hiện hiện tượng dao động điện áp dẫn tới sự cố điện ở khu vực phía Bắc. Nguyên nhân ban đầu được xác định do thời tiết nắng nóng làm tiêu thụ điện tăng cao và một số tổ máy phát điện bị sự cố gây dao động điện áp, sau đó gây gián đoạn cung cấp điện. Điều này rất có thể đã làm ảnh hưởng dẫn tới việc dừng hoạt động của nhiều thang máy tại Hà Nội mà độc giả đã phản ánh tới Tạp chí Thang máy ngay tại thời điểm nói trên. Tuy nhiên, chưa ghi nhận sự cố nghiêm trọng nào và sau khi Reset (Khôi phục trạng thái gốc của nhà sản xuất), các thang đã hoạt động bình thường.

Khi gặp các sự cố bất thường về thang máy, bạn đọc vui lòng liên lạc tới đường dây nóng của Tạp chí Thang máy: 0989.761.499 hoặc gửi email theo địa chỉ: contact@tapchithangmay.vn để được tư vấn về kỹ thuật.