TCTM – Trong quá trình giao dịch mua bán sản phẩm, dịch vụ từ các doanh nghiệp, việc nhân sự của doanh nghiệp đó gây ra các tổn hại là lo ngại của nhiều người. Khi đó, doanh nghiệp có chịu trách nhiệm?
“Gia đình tôi lắp thêm thang máy cho ngôi nhà đang ở, sắp đến giai đoạn lắp đặt. Theo hợp đồng, thời gian lắp đặt vào khoảng 10 ngày. Tôi rất băn khoăn về việc khi nhân sự của bên công ty thang máy đến nhà tôi làm việc liên tục trong nhiều ngày như vậy, rất khó để gia đình sắp xếp người túc trực giám sát.
Nếu xảy ra các vấn đề về trộm cắp hay làm hư hại tài sản thì trách nhiệm thuộc về bản thân người lao động hay cả bên công ty? Tôi có thể làm gì để ràng buộc trách nhiệm này rõ ràng hơn?”
Trên đây là câu hỏi từ một độc giả gửi đến Tạp chí Thang máy, tin rằng đây cũng là băn khoăn của nhiều người tiêu dùng khi tìm kiếm dịch vụ từ một doanh nghiệp. Không chỉ lắp đặt thang máy mà còn nhiều dịch vụ khác tương tự như bảo vệ, nhân viên vệ sinh, gia sư, thợ lắp máy điều hòa, thợ điện nước,…
Tính chất chung của các loại hình dịch vụ này là người lao động thực hiện công việc tại nhà riêng của người tiêu dùng – nơi có thể xuất hiện nhiều nguy cơ về an ninh trật tự hoặc liên quan trực tiếp đến tài sản của khách hàng. Vậy khi xảy ra sự cố làm hư hại, mất mát tài sản của khách hàng, bao gồm cả tài sản là sản phẩm nằm trong giao dịch dịch vụ và tài sản tại gia đình khách hàng thì ai là người phải chịu trách nhiệm?
Sự việc thợ sửa xe tự ý lấy “siêu xe” Ferrari 488 của khách chạy rồi gây tai nạn ngày 21/7/2022 tại Long Biên, Hà Nội từng gây xôn xao dư luận
và thắc mắc về việc ai sẽ là người chịu trách nhiệm đền bù thiệt hại cho chủ xe
Căn cứ Điều 597 Bộ luật Dân sự 2015, bồi thường thiệt hại do người của pháp nhân gây ra có quy định: “Pháp nhân phải bồi thường thiệt hại do người của mình gây ra trong khi thực hiện nhiệm vụ được pháp nhân giao; nếu pháp nhân đã bồi thường thiệt hại thì có quyền yêu cầu người có lỗi trong việc gây thiệt hại phải hoàn trả một khoản tiền theo quy định của pháp luật.”
Theo đó, việc nhân sự của doanh nghiệp làm hư hại, mất mát tài sản của khách hàng thì doanh nghiệp phải bồi thường thiệt hại. Tiếp đó, quá trình làm việc giữa doanh nghiệp và nhân sự của mình về lỗi gây ra thiệt hại là công tác của riêng doanh nghiệp.
Để yêu cầu doanh nghiệp bồi thường thiệt hại do nhân sự của mình gây ra theo quy định pháp luật nêu trên thì phải xác định doanh nghiệp mà khách hàng ký giao dịch, ký hợp đồng phải là pháp nhân. Để xác định doanh nghiệp/cơ sở có phải pháp nhân không, thì khi giao kết hợp đồng, khách hàng cần yêu cầu công ty/cơ sở đó cung cấp Giấy chứng nhận doanh nghiệp và thông tin về người đại diện theo pháp luật của doanh nghiệp.
Theo Luật Doanh nghiệp 2020, ở Việt Nam hiện có 05 loại hình doanh nghiệp bao gồm: công ty trách nhiệm hữu hạn hai thành viên trở lên, công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên, công ty cổ phần, công ty hợp danh và doanh nghiệp tư nhân. Trong số các loại hình doanh nghiệp này, chỉ có duy nhất doanh nghiệp tư nhân là không có tư cách pháp nhân (theo Điều 188 Luật Doanh nghiệp năm 2020).
Về vấn đề “người của mình”, khi doanh nghiệp cử nhân sự đến nhà khách hàng làm việc, khách hàng cũng cần phải yêu cầu doanh nghiệp chứng minh đó là “người của mình” bằng các cách thức: đề nghị doanh nghiệp gửi văn bản thông báo, đề nghị nhân sự cung cấp thẻ nhân viên,…
Đề nghị nhân sự mặc đồng phục công ty, cung cấp thẻ nhân viên và các giấy tờ tùy thân nhằm xác minh là cần thiết nhằm tránh bị kẻ gian xâm nhập
Đây là quy định của pháp luật, do đó, trong tình huống thực tế kể trên, nếu nhân sự của công ty thang máy đến làm việc tại gia đình và gây ra các vấn đề trộm cắp hay làm hư hại tài sản thì trách nhiệm trước nhất thuộc về công ty thang máy.
Không đơn giản như quy định của pháp luật, trong thực tế có rất nhiều trường hợp khó lường với tình huống người lạ vào gia đình làm việc và gây ra chuyện không hay. Dù doanh nghiệp phải chịu trách nhiệm đền bù cho những thiệt hại do nhân viên của mình gây ra nhưng khi sự việc xảy ra, ngoài thiệt hại về tài sản thì còn có ảnh hưởng đến tâm lý, sức khỏe hay thậm chí là tính mạng con người.
Một số tình huống xấu có thể xảy ra là:
– Khách hàng và doanh nghiệp không ký hợp đồng dịch vụ, khi có các sự cố xảy ra, doanh nghiệp không chịu trách nhiệm hoặc “bốc hơi”.
– Hợp đồng ký kết được doanh nghiệp cài cắm nhiều điều khoản ẩn giúp doanh nghiệp tránh né, đùn đẩy trách nhiệm.
– Khách hàng giao dịch riêng với người lao động, thuê người lao động tự do nên khi xảy ra các sự cố thì trách nhiệm không thể quy về doanh nghiệp.
– Doanh nghiệp sử dụng nhân công không rõ ràng nguồn gốc, quy trình làm việc,… dẫn đến dễ bị kẻ xấu trà trộn, đặc biệt là nhóm tệ nạn nợ nần dẫn đến những sự việc đáng tiếc như trộm cắp, bắt cóc, giết người cướp của,…
Nếu như trước đây có nhiều công việc như người giúp việc, bảo vệ thường được tìm kiếm qua trung tâm môi giới việc làm hay thông qua người quen giới thiệu, tự tìm kiếm,… thì hiện nay đã có nhiều doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp.
Trong tình huống khách hàng sử dụng các dịch vụ môi giới, khách hàng cần làm rõ về quyền và trách nhiệm của bên môi giới đối với người lao động do bên môi giới giới thiệu. Thông thường, bên môi giới chỉ chịu trách nhiệm giới thiệu người lao động theo các tiêu chí và yêu cầu của khách hàng đưa ra, còn việc sử dụng người lao động, quản lý, kiểm soát sẽ do khách hàng tự chịu trách nhiệm. Do đó khi người lao động gây thiệt hại cho khách hàng thì người lao động đó phải tự bồi thường.
Để tránh những rắc rối liên quan đến người lao động thông qua bên môi giới, khách hàng có thể tìm kiếm các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ chuyên nghiệp.
Ưu điểm trước nhất của việc sử dụng dịch vụ của một công ty chuyên nghiệp là tránh các tình huống nghỉ phép, nghỉ ngang khiến dịch vụ bị đứt quãng, cùng đó là chất lượng được cam kết, quy trình làm việc chuyên nghiệp, bài bản hơn. Hơn thế, việc này còn gia tăng tính ràng buộc trách nhiệm, tương tự như câu “túm kẻ có tóc, không ai túm kẻ trọc đầu”.
Ngày càng có nhiều khách hàng tin tưởng tìm đến doanh nghiệp cung cấp các dịch vụ chuyên biệt như bảo vệ, chăm sóc nhà cửa,… hơn so với người lao động tự do
Do đó, khách hàng khi tìm kiếm các dịch vụ liên quan đến tài sản hay làm việc tại tư gia cần lựa chọn đơn vị uy tín, có tư cách pháp nhân đầy đủ, ký hợp đồng rõ ràng,… phòng tránh các nguy cơ, các rủi ro xảy đến với gia đình mình.
Minh Dương
Thông tin mới cập nhật