Theo nhận định của TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn từng chia sẻ: “Nếu xem xét thêm về ý nghĩa tâm linh phong thủy, cũng cần lưu ý thêm thực tế là việc chọn vị trí và thiết kế Dinh Norodom không hề theo nguyên tắc phong thủy. Ngược lại, thiết kế phong thủy của Dinh Độc Lập – hoàn thành năm 1966 – có thể xem đã ứng vào vận mệnh của đất nước (cuối cùng được Độc lập – Thống nhất, và công trình trở thành nơi vinh danh các giá trị quốc gia và quốc tế), và ứng vào vận mệnh các Tổng thống về sau, như Nguyễn Văn Thiệu – Trần Văn Hương – Dương Văn Minh (Phải thoái lui khi đất nước tiến lên, nhưng hậu vận không bi kịch như tổng thống tiền nhiệm)”.

Sinh thời, dù là người Tây học nhưng Nguyễn Văn Thiệu – cựu Tổng thống Việt Nam Cộng hòa, rất coi trọng chiêm tinh, bói toán, phong thủy. Khi bước chân vào chính trường, Nguyễn Văn Thiệu cố tình ngụy tạo lá số tử vi và cho người lan truyền. Lá số tử vi được lan truyền cho biết ông sinh vào giờ Tý ngày 24/12/1924 (giờ Tý, ngày Tý, tháng Tý, năm Tý – tức “tứ Tý” có hậu vận, thiên cơ, có “chân mạng đế vương” (theo Báo Công An Nhân Dân).

Người ta chỉ biết sự thật về ngày sinh khi Nguyễn Văn Thiệu kết thúc kiếp người vào ngày 29/9/2001 tại Boston, Massachusetts, Mỹ. Đến lúc này người ta mới giật mình vỡ lẽ khi thấy vợ con ông ta ghi ngày sinh của ông trên bảng cáo phó khác hoàn toàn so với những lần ông công bố trước đây.

Ngày sinh thật của Nguyễn Văn Thiệu là ngày 5/4/1923, chứ không phải ngày 24/12/1924 như ông khai trong hồ sơ cá nhân và thường khoe ầm ĩ.

Tổng thống Việt Nam Cộng hòa Nguyễn Văn Thiệu

Sau đảo chính, Nguyễn Văn Thiệu được phong hàm Thiếu tướng. Chỉ hơn một năm sau, năm 1965, Nguyễn Văn Thiệu lại được lên hàm Trung tướng. Nhờ có sự hậu thuẫn của nhóm tướng trẻ, Thiệu đã được bầu làm Chủ tịch Hội đồng lãnh đạo Quốc gia, trở thành Quốc trưởng của miền Nam.

Ám ảnh về sự trả thù và lo sợ bị đảo chính, Nguyễn Văn Thiệu đã hai lần tổ chức cầu siêu theo nghi lễ Thiên Chúa giáo cho anh em cố Tổng thống Ngô Đình Diệm.

Theo lời thuật của tác giả Huỳnh Bá Thành trong cuốn sách Vụ án Hồ Con Rùa (Nhà xuất bản Tuổi Trẻ 1982), có giai thoại truyền miệng kể là vào năm 1967 khi tướng Nguyễn Văn Thiệu lên làm tổng thống Việt Nam Cộng Hòa, đã cho mời một thầy phong thủy người Hoa nổi tiếng đến coi thế đất tại Dinh Độc Lập.

Ông thầy phong thủy này khen dinh được xây trên long mạch. Con rồng này có đầu nằm ngay dinh Độc Lập (vì vậy Dinh Độc lập còn có tên gọi là Phủ Đầu Rồng) và đuôi rồng nằm tại vị trí Công trường Chiến sĩ (tức Hồ Con Rùa). Tuy phát hưng vượng nhưng do đuôi rồng hay vùng vẫy nên sự nghiệp không bền, cần phải cúng yểm bùa bằng cách đúc một con rùa lớn để trấn đuôi rồng không vùng vẫy, mới giữ được ngôi vị tổng thống lâu dài.

Hồ Con Rùa có hình bát giác, phỏng theo bát quái trận đồ, một biểu tượng phong thủy thường dùng để trấn yểm của người xưa

Vì vậy, ông Nguyễn Văn Thiệu đã nghe theo và cho tạo hình một thanh gươm khổng lồ đóng xuống hồ Con Rùa để giữ chặt đuôi rồng. Chưa yên tâm, ông còn cho đúc một con rùa lớn bằng đồng đội trên lưng bia đá lớn ngay chính giữa hồ để ngậm đuôi rồng, không cho vùng vẫy, để giữ cho sự nghiệp lâu bền. Khuôn viên hồ Con Rùa có hình bát quái, ở giữa có hình âm dương tạo thành sức mạnh tổng hợp khắc chế sức mạnh vùng vẫy của đuôi rồng.

Hồ Con Rùa có vị trí đắc địa ngay nút giao giữa ba con đường sầm suất Phạm Ngọc Thạch, Võ Văn Tần và Trần Cao Vân. Năm 1976, tượng con rùa đội bia bị một nhóm phản động phá bỏ.

Con rùa đúc đồng đội trên lưng tấm bia thạch anh ghi danh sách một loạt các nước được đặt chính giữa hồ

Nhiều người cho rằng kiến trúc tháp cao giống như hình một thanh gươm hoặc một cây đinh khổng lồ đóng xuống hồ nước để giữ chặt đuôi rồng

Hơn 6 thập kỷ qua, kể từ ngày khánh thành Dinh Độc Lập người ta nói nhiều về phong thủy của tòa nhà. Không ít người cho rằng đường Lê Duẩn đâm thẳng vào Dinh như chính mũi gươm đâm thẳng vào trái tim ngôi nhà, là điều kỵ nhất trong phong thủy.

Trao đổi với nhà phong thủy Nguyễn Đình An (Khánh Hòa), ông chia sẻ, nói thế là chỉ thấy cây mà không nhìn thấy rừng. “Cha đẻ” quy hoạch và thiết kế Dinh Độc Lập là ai mà không thấy được điều đó, nhìn cái cách mà Viện sĩ Danh dự Viện Kiến trúc Hoa Kỳ AIA Ngô Viết Thụ thực hiện cho công trình này là hình mẫu cho cách xử lý phong thủy. Theo phong thủy, đấy không phải là lưỡi gươm, mà là lưỡi đinh ba, tất cả cùng đâm thẳng vào Dinh Độc Lập, nếu không xử lý tốt sẽ có hại cho gia chủ.

Tuyến đường Lê Duẩn dẫn thẳng vào Dinh Độc Lập

KTS Ngô Viết Thụ cho xây phía trước Dinh một đài phun nước, và đẩy lối đi vòng quanh đài, mục đích để phá thế cây đinh ba “đâm thẳng tim” của đường Lê Duẩn. Bước vào cổng chính, ta không thể tiến thẳng vào Dinh mà phải đi theo đường vòng cung quanh thảm cỏ hình oval phía trước.

Cách quy hoạch thiết kế giao thông này theo đúng truyền thống Việt Nam trong đó thảm cỏ, hồ nước đóng vai trò “bình phong” cho toàn bộ công trình. Dừng lại trên đường vòng cung chếch 45 độ so với mặt trước, ta sẽ thấy Dinh Độc Lập hiện ra với mặt tiền dài thăm thẳm, mất hút trong rừng cây phía sau.

Dinh Độc Lập từ trên cao

Quan điểm của KTS Ngô Viết Thụ về phong thủy Dinh Độc Lập là theo trường phái “Vương đạo”, nhằm tối ưu hóa lợi ích chung của đất nước, của cộng đồng, trong đó đã bao trùm lợi ích riêng của chủ thể.

Bắt đầu từ triết lý của ngôi nhà ba gian hai chái truyền thống của người Việt, KTS. Ngô Viết Thụ đã thiết kế thành công một Dinh Độc Lập hiện đại nhưng mang đậm nét đặc trưng rất Việt Nam, thoát hẳn những ảnh hưởng sâu sắc của kiến trúc Pháp và hình ảnh của Dinh Norodom trước đó. Với Dinh Độc Lập, từ việc lấy gió, ánh sáng hợp lý, ông đã khắc hoạ được tư tưởng “kiến trúc và con người như một tiểu vũ trụ hài hoà trong một tổng hoà vũ trụ rộng lớn”.

Kiến trúc sư Ngô Viết Thụ là tác giả của nhiều công trình kiến trúc nổi tiếng như: Dinh Độc Lập, Viện Đại học Huế, Khách sạn Hương Giang I, Trụ sở hàng không Việt Nam… Ông là người Việt Nam duy nhất đạt giải thưởng danh giá Khôi nguyên La Mã.

Theo KTS Nguyễn Hữu Thái, sinh thời, KTS Ngô Viết Thụ rất ham tìm hiểu về phong thủy, ông am hiểu sâu sắc nhưng ít nói thành lời, mà kín đáo vận dụng khéo léo trong mỗi tác phẩm kiến trúc của mình, chỉ có bạn chân tình ông mới hé lộ, chỉ ai có kiến thức trong lĩnh vực này mới nhận ra. Đối với ông vận dụng phong thuỷ trong kiến trúc là để chiêm nghiệm xem thực hư ra sao, vì đây là lĩnh vực không dễ dàng nói bằng lời.

Buổi trưa 30/4/1975 tại Dinh Độc Lập

Kỳ 1: Chuyện ‘thâm cung bí sử’ về Dinh Norodom – Tiền thân của Dinh Độc lập

Kỳ 2: Lịch sử thang máy tại Dinh Độc Lập